Τὸ δόσιμο ἐκφράζει αὐτὸ ποὺ εἴμαστε.

Ὁ μεγάλος πλοῦτος φανερώνει φτώχεια. Οἱ ἅρπαγες πλούσιοι ζοῦν μὲ τὴν ψευδῆ πεποίθηση, πὼς ὁ κόσμος αὐτὸς εἶναι ἕνα διαλυμένο καράβι χωρὶς καπετάνιο, δίχως τιμόνι καὶ τιμονιέρη, ἕνα ἕρμαιο ποὺ βουλιάζει καὶ χάνεται καὶ εἶναι χρήσιμο μονάχα σὲ ὅσους μποροῦν νὰ ἁρπάξουν ὅσα περισσότερα μποροῦν νὰ τὰ μεταφέρουν στὴ βάρκα τους.

Ὅσο περισσότερο πλοῦτο συλλέγετε, τόσο πιὸ θλιμμένοι γίνεστε. Ὅσο περισσότερη γνώση σωρεύετε μέσα σας, τόσο λιγότερο εὐτυχεῖς γίνεστε. Ὅλα εἶναι λόγια ἐπιφανειακά, ὅμως τὸ νόημά τους εἶναι βαθύ.

Ὁ πλοῦτος δὲν εἶναι ζωή, εἶναι μονάχα ἕνα ὑποστήριγμα αὐτοῦ του ὀλιγόχρονου, ἐπίγειου βίου.

Πολλοί, οἱ ὁποῖοι κυνηγοῦν τὸν πλουτισμό, ἐκφράζουν τὴν ἀκόλουθη δικαιολογία: «Ἀφοῦ πλουτίσεις, θὰ μπορεῖς τότε νὰ κάνεις ἔργα ἀγαθά». Μὴν τοὺς πιστέψεις γιατί ἐξαπατοῦν καὶ τὸν ἑαυτό τους ἀλλὰ καὶ σένα.

Ὁ πλοῦτος εἶναι ἕνα μεγάλο ἀγαθὸ καὶ ἰσχυρὸ ὅπλο κατὰ τοῦ κακοῦ. Ὅμως ἐκεῖνος ὁ πλοῦτος, ποὺ εἶναι πιὸ ἀνίσχυρος καὶ ἀπὸ τὸν σκῶρο, δὲν ἀξίζει τίποτα.

Ὁ πλοῦτος εἶναι καλός, ὅταν μπορεῖ νὰ μεταβληθεῖ σὲ ἔργο ἀγαθό.

Ὁ πλοῦτος εἶναι κακὸ ὅταν, ἀντὶ νὰ προσφέρει ἐλευθερία στὸν ἄνθρωπο, κάνει τὸν κάτοχό του δοῦλο.

Ὅτι εἶναι δύσκολο γιὰ τὸν πλούσιο νὰ μπεῖ στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τὸ εἶπε καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Δύσκολο ναί, ἀλλὰ ὄχι καὶ ἀδύνατο.

Τὸ δόσιμο ἐκφράζει αὐτὸ ποὺ εἴμαστε.

Τόσο ὁ φτωχὸς ποὺ ἐπαιτεῖ ὅσο καὶ ὁ πλούσιος ποὺ δίδει, ἀμφότεροι δανείζουν στὸν Θεὸ μὲ μόνη τὴν προϋπόθεση, ὁ φτωχὸς νὰ ἐπαιτεῖ στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου μὲ ταπείνωση καὶ ὁ πλούσιος νὰ δίδει στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου καὶ μὲ εὐσπλαχνία. Ὅποιος λαμβάνει, ὀφείλει νὰ γνωρίζει ὅτι λαμβάνει ἐκεῖνο ποὺ εἶναι τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅποιος δίδει, ὀφείλει νὰ γνωρίζει ὅτι δίδει ἐκεῖνο ποὺ εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ἕνα τέτοιο δόσιμο ἔχει ἀξία καὶ μία τέτοια λήψη ἔχει ἀξία.

Καὶ σὲ τούτη τὴ ζωὴ δὲν εἶναι σπάνιο τὸ νὰ παίρνει κανεὶς ἀπὸ αὐτὸν ποὺ ἔχει ἐλάχιστα καὶ νὰ τὰ δίδει σὲ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει ἄφθονα. Αὐτὸ εἶναι μονάχα μία ἀπεικόνιση τῶν ὅσων συμβαίνουν καὶ στὴν πνευματικὴ Βασιλεία. Μήπως δὲν παίρνει ὁ πατέρας ἀπὸ τὸν σπάταλο γιό του τὰ χρήματα γιὰ νὰ τὰ δώσει στὸν συνετότερο, ὁ ὁποῖος γνωρίζει νὰ τὰ χρησιμοποιεῖ πρὸς ὄφελός του; Μήπως ἀπὸ τὸν μὴ ἔμπιστο στρατιώτη δὲν ἀφαιρεῖ ὁ διοικητής του τὶς σφαῖρες γιὰ νὰ τὶς δώσει στὸν καλὸ καὶ ἔμπιστο στρατιώτη του;

Ὁ Θεὸς δίδει στὸν καθένα κατὰ τὸ μέτρο τῆς δυνάμεώς του, σύμφωνα δηλαδὴ μὲ τὸ πόσο μπορεῖ ὁ καθένας νὰ σηκώσει καὶ νὰ χρησιμοποιήσει. Βεβαίως, ὁ Θεὸς μοιράζει τὶς δωρεές Του στοὺς ἀνθρώπους καὶ κατὰ τὸ σχέδιο τῆς Οἰκονομίας Του.

Ἀκόμα καὶ στὶς συνήθεις ἀνθρώπινες περιστάσεις, χαρούμενος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος δίδει τὸ δῶρο ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνος ποὺ τὸ λαμβάνει. Ἡ δωρεὰ εἶναι ἀγαλλίαση ἀμφοτέρων τῶν πλευρῶν. Ὅσο μεγαλύτερο τὸ δῶρο, τόσο πιὸ μεγάλη καὶ ἡ χαρά. Χαίρεται καὶ ὁ Θεὸς ὅταν δίδει τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ πῶς νὰ μὴ χαροῦν οἱ ἄνθρωποι ποὺ λαμβάνουν; Ὁ φτωχὸς ποὺ λαμβάνει εἶναι αὐτὸς ποὺ συνήθως χαίρεται περισσότερο ἀπὸ τὸν πλούσιο ποὺ δίδει, καὶ πῶς λοιπὸν νὰ μὴ χαίρονται οἱ πάμφτωχοι ἄνθρωποι ὅταν λαμβάνουν τὶς τεράστιες δωρεὲς ἀπὸ τὸν πλούσιο Θεό;

Στοὺς πλούσιους ὑπενθυμίζουμε τὸ καθῆκον τους καὶ τοὺς παρακαλοῦμε νὰ παράσχουν τὴ βοήθειά τους σὲ ὅσους τὴν ἀναμένουν. Οἱ γονεῖς ποὺ ἔχουν τὰ παιδιά τους χορτασμένα καὶ καλοντυμένα καὶ μέσα σὲ δωμάτια ζεστά, ἂς ἔχουν ὑπόψιν πὼς ὑπάρχουν παιδιά, τῶν ὁποίων οἱ γονεῖς δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ τοὺς ἐξασφαλίσουν οὔτε τὴν κόρα τοῦ ψωμιοῦ, οὔτε τὰ ζεστὰ ροῦχα, οὔτε τὰ στεγνὰ ὑποδήματα, οὔτε καὶ τὸ ἄνετο στρῶμα, οὔτε καὶ τὸ ζεστὸ δωμάτιο, καὶ ἂς πράξουν ὅ,τι μποροῦν γι’ αὐτὰ τὰ παιδιά.

Ἡ ἠθικὴ τοῦ καθήκοντος εἶναι ἡ ἠθικὴ τοῦ δούλου καὶ τοῦ σκλάβου.

Ἡ ἠθικὴ τῆς ἀγάπης εἶναι ἡ ἠθικὴ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἄγνοια καθήκοντος εἶναι πολὺ ἁπλὰ ἄγνοια ἀγάπης.

Ἡ ἀγάπη χαρίζει, τὸ καθῆκον δανείζει.

Ἡ ἀγάπη ἵσταται ὑπεράνω της διάκρισης καλοῦ καὶ κακοῦ. Τὸ καθῆκον εἶναι ἡ ἀκούραστη διάκριση τοῦ κακοῦ ἀπὸ τὸ καλό.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς