Γιατί, Θεέ μου, σέ μένα;

῾Η σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό εἶναι μιά σχέση εὐθύνης τοῦ ἀνθρώπου. ῾Ο ἄνθρωπος πηγαίνει ὄντως στόν Θεό καί πηγαίνει γιατί Τόν ἐμπιστεύεται, Τόν ἀγαπᾶ. Τί σημαίνει Τόν ἐμπιστεύεται; Λέει ἡ ᾿Οπισθάμβωνος Εὐχή: «Πᾶσα δόσις ἀγαθή καί πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθεν ἐστί καταβαῖνον». Αὐτό ἔχει καί μιά δεύτερη ἀνάγνωση. ῞Ο,τι κατέρχεται ἄνωθεν εἶναι «δόσις ἀγαθή» καί «δώρημα τέλειον». Δηλαδή; Δηλαδή καί μία ἀρρώστεια καί μία δοκιμασία καί ἕνας θάνατος.᾿Εμεῖς ὅμως, πού δέν κατανοήσαμε τή σχέση μας αὐτή, οὐσιαστικά δέν ἐμπιστευόμαστε τόν Θεό. Νομίζουμε ὅτι ὁ Θεός τότε τά λέει καλά, ὅταν συμφωνεῖ μαζί μας, γιατί ἀκριβῶς ἔχουμε μιά λαθεμένη θρησκευτικότητα. 

᾿Εμπιστεύομαι λοιπόν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί δέν πηγαίνω στόν Θεό μέ τό ζόρι. ῾Ο Θεός, οὔτε ἐμένα οὔτε ἐσᾶς ἔχει ἀνάγκη. ῾Υπῆρχε πρίν ἀπό μᾶς καί μπορεῖ νά ὑπάρχει καί χωρίς ἐμᾶς. Κι εἶναι σημαντικό νά τό καταλάβουμε. Γιατί μερικές φορές θεωροῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὑποχρεωμένος σέ μᾶς, γιατί νηστεύουμε, γιατί πᾶμε στήν ἐκκλησία. Εἶναι γνωστή ἡ φράση πού προέρχεται ἀπό τά χείλη, πολλές φορές, εὐσεβῶν ἀνθρώπων «Γιατί, Θεέ μου, σέ μένα;». Δηλαδή, τί ὄχι σέ σένα; Τί σέ μένα; Τί σημαίνει αὐτό τό ἐρώτημα; Πόσο λίγο ἐμπιστευόμαστε. Καί δέν καταλάβαμε κάτι. ᾿Ακριβῶς γι’ αὐτό σέ μᾶς. Γιατί ἔχουμε οἰκοδομήσει μιά λαθεμένη οἰκοδομή καί ἐπειδή ὁ Θεός μᾶς ἀγαπάει δέν μᾶς ἀφήνει στήν πλάνη μας καί μᾶς παραχωρεῖ τή δοκιμασία πού φέρνει στήν ἐπιφάνεια ποιοί πραγματικά εἴμαστε.

Κάποτε ἕνα πρόσωπο, τό ὁποῖο ἐργάστηκε χρόνια ὁλόκληρα μέσα στήν ᾿Εκκλησία ἀσθένησε, καί εἶπε αὐτό: «Γιατί, Θεέ μου, σέ μένα;». Κι ἐγώ τοῦ παρήγγειλα: «Γιατί ὄχι σέ σένα; πρῶτον, καί δεύτερον, τό ἐρώτημά σου εἶναι καί ἡ ἀπάντηση. ῞Οταν παλιότερα ἐσύ πήγαινες σέ κάποιον ἀσθενή νά τόν παρηγορήσεις, τί τοῦ ἔλεγες; Γιατί δέν τά λές τώρα στόν ἑαυτό σου; ᾿Από αὐτή τήν καλουπιά ὁ Θεός πάει νά σέ βγάλει». Καί ἔτσι ἤτανε. ῾Ο Θεός ἑτοίμασε τό πρόσωπο αὐτό, τό ὡρίμασε. Γιατί; Γιατί ὁ Θεός θέλει «πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι». Καί ἡ σωτηρία εἶναι ἡ ζωή μέ ᾿Εκεῖνον.

Εἶναι πολύ σημαντικό λοιπόν νά προσέξουμε μήπως ἡ θρησκευτικότητά μας καί ἡ πίστη μας εἶναι ἀρρωστημένη. Γιατί ἡ ἀρρωστημένη θρησκευτικότητα ἐπηρεάζει τήν κατάσταση τοῦ σπιτιοῦ μας, ἐπηρεάζει τήν ἀγωγή πού δίνουμε στά παιδιά μας καί πολλές φορές ἐξηγεῖ γιατί εἶναι ἀποτυχημένη αὐτή ἡ ἀγωγή, ὅταν ἐμεῖς προσπαθοῦμε νά διορθώσουμε τό ἔργο τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τή δυνατότητα νά ποῦμε ἀκόμα καί σ' Αὐτόν, ὄχι. ᾿Εμεῖς θέλουμε νά τ’ ἀπαγορεύσουμε αὐτό ἀπό τά παιδιά μας. ᾿Από ἀγάπη, λέμε. Σά νά μή μᾶς ἀγαποῦσε ὁ Θεός. ῎Ετσι λοιπόν, εἶναι πάρα πολύ σημαντικό νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι μιά ὑγιής σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο ἔχει αὐτά τά δύο θεμέλια. Τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, πού πηγαίνει ἐλεύθερα στόν Θεό γιατί Τόν ἀγαπᾶ καί Τόν ἐμπιστεύεται καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. 

Μητροπολίτης Σισανίου καὶ Σιατίστης Παῦλος

 

Οἱ κίνδυνοι τῆς νοησιαρχίας

Ὅπως πολλοὶ Ρῶσοι πνευματικοί, ὁ Γέροντας (Στάρετς Σέργιος) εἶναι ἰδιαίτερα ἐπικριτικὸς ἀπέναντι στὴν ὑπερεκτίμηση τῶν διανοητικῶν ἱκανοτήτων ποὺ συναντοῦμε στὸν δυτικὸ κόσμο. Ἡ δυτικὴ Χριστιανοσύνη ὑπέφερε ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὑπερεκτίμηση κατὰ τὸν Μεσαίωνα, ὅπου ἡ θεολογία, ὑπὸ τὴν ἐπήρεια τοῦ σχολαστικοῦ ὀρθολογισμοῦ, εἶχε καταλήξει νὰ εἶναι μία ἀποκλειστικὰ ἐννοιολογικὴ ἄσκηση, καὶ ἡ πίστη πολλῶν χριστιανῶν εἶχε περιοριστεῖ σὲ ἰδέες περὶ Θεοῦ.

Ὁ Γέροντας συχνὰ ἀναφερόταν στὸ σύντομο διήγημα τοῦ Ντοστογιέφσκυ, Τὸ Ὑπόγειο, ὅπου ὁ συγγραφέας ἀσκεῖ κριτικὴ κατὰ τοῦ «Εὐκλειδείου πνεύματος», δηλαδὴ κατὰ τοῦ ὀρθολογισμοῦ καὶ τῆς δυτικῆς νοησιαρχίας. Ὁ Γέροντας στὴ διδασκαλία του πολλὲς φορὲς ἐκφράζει τὴν ἀντίθεσή του στὸ νὰ βιώνουμε τὴν πίστη μὲ τρόπο διανοητικὸ καὶ νὰ μελετοῦμε τὴ Γραφὴ ἢ νὰ «θεολογοῦμε» μὲ τρόπο ὑπερβολικὰ ἐννοιολογικό. Μᾶς βεβαιώνει ὅτι ὁ νοῦς δὲν ἀντιπροσωπεύει παρὰ τὸ εἴκοσι πέντε τοῖς ἑκατὸ τῶν λειτουργιῶν τοῦ ἀνθρώπου, κατὰ συνέπεια δὲν θὰ πρέπει νὰ κατέχει στὴν πνευματικὴ ζωὴ μεγαλύτερο μερίδιο ἀπὸ ὅσο πραγματικὰ τοῦ ἀναλογεῖ.

Ὑπογραμμίζει τὴν ἀνάγκη ὁ νοῦς, ὄχι μόνο στὴν προσευχὴ ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλες τὶς ἄλλες δραστηριότητες τῆς πνευματικῆς ζωῆς, νὰ λειτουργεῖ ἑνωμένος μὲ τὴν καρδιά. Ὁ νοῦς ἀποδεικνύεται περισσότερο διαυγὴς καὶ λειτουργεῖ ἀκόμη καλύτερα ὅταν δὲν λειτουργεῖ αὐτόνομα, ἀλλὰ εἶναι ἑνωμένος μὲ τὴν καρδιὰ τὴν ὁποία καὶ ἀκολουθεῖ. Ἡ λογικὴ νὰ μὴν ἀσκεῖται αὐτόνομα παρὰ μόνο γιὰ νὰ ἀναμετρᾶ τὰ ὅρια καὶ τοὺς κινδύνους της.

Ἐδῶ βρίσκουμε ξανὰ ἕνα θέμα τοῦ Pascal οἰκεῖο στοὺς κύκλους τῶν ὑπαρξιστῶν χριστιανῶν, ὅπου συνήθιζε νὰ συχνάζει καὶ ὁ Γέροντας κατὰ τὴ νεότητά του. Ἡ δράση τοῦ ὀρθολογισμοῦ εἶναι δικαιολογημένη ὡς παιδαγωγικὴ ἐργασία γιὰ τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ὄχι γιὰ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους. Τὰ λογικὰ ἐπιχειρήματα μποροῦν ἐνδεχομένως νὰ χρησιμοποιηθοῦν γιὰ νὰ ἐκφράσουν καὶ νὰ κοινοποιήσουν τὶς ἀλήθειες τῆς πίστεως, δὲν εἶναι ὅμως ποτὲ τὰ καλύτερα.

Ὁ Γέροντας τονίζει ὅτι στὴν ἄλλη ζωὴ οἱ διανοητικὲς θεωρήσεις θὰ μᾶς εἶναι ἐντελῶς ἄχρηστες. Σημειώνει ὅτι οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι συχνὰ τὰ καταφέρνουν καλύτερα στὴν πνευματικὴ ζωὴ ἀπ’ ὅ,τι οἱ διανοούμενοι (ἄποψη ποὺ ἐνστερνιζόταν καὶ ὁ φίλος του γέροντας Σωφρόνιος).

Ὁ Γέροντας ἐπιμένει στὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ὀφείλουμε μόνο νὰ γνωρίσουμε ἢ νὰ καταλάβουμε τὸν Θεό, ἀλλὰ νὰ Τὸν ἀγαπήσουμε. Γιὰ τὸν πατέρα Σέργιο εἶναι πολὺ σημαντικὸ νὰ μὴν προσβάλουμε τὸ μυστήριο τοῦ Θεοῦ προσπαθώντας νὰ τὸ ἀναλύσουμε διανοητικά. Δὲν χρειάζεται νὰ ἐξιχνιάσουμε αὐτὸ τὸ μυστήριο (ἀκόμη καὶ ἂν ἦταν δυνατὸ νὰ τὸ κάνουμε), ἀλλὰ νὰ τὸ ἀποδεχθοῦμε, νὰ τὸ σεβαστοῦμε καὶ νὰ τὸ λατρεύσουμε μετὰ φόβου καὶ ἀγάπης.

Ὁ Γέροντας, ὅπως καὶ ὁ ἥρωας τοῦ Ὑπογείου τοῦ Ντοστογιέφσκυ, ἔλεγε συχνὰ γι’ αὐτὸ τὸ θέμα, μὲ τρόπο ποὺ χωρὶς ἀμφιβολία σοκάρει τὴ δυτικὴ διανόηση: «Εἶμαι εὐχαριστημένος ὅταν δὲν γνωρίζω». Θεωροῦσε οὐσιαστικὸ νὰ κρατήσει – ἢ νὰ ξαναβρεῖ, ἂν τὴν εἶχε χάσει-, τὴν αἴσθηση τοῦ μυστηρίου. Καὶ θεωροῦσε, κατὰ τρόπο παράδοξο, ὅτι ὅταν ἀποδεχόμαστε τὴν ἄγνοιά μας, τότε ἀνοίγεται μπροστὰ μας ἡ πραγματικὴ γνώση τῶν πνευματικῶν ἀληθειῶν, καὶ ὅταν ἀρνούμαστε νὰ γνωρίσουμε τὸν Θεό, τότε τὰ μυστήριά Του μᾶς ἀποκαλύπτονται. Ὁ Γέροντας ἐξέφραζε ἔτσι μὲ τὸν πιὸ ἁπλὸ καὶ βιωματικὸ τρόπο τὴν πεμπτουσία τῆς ἀποφατικῆς παραδόσεως τῆς Ὀρθόδοξης θεολογίας.

Jean-Claude Larchet

 

Δὲν ἀλλάζω

Ὅταν ἀκούω ἀνθρώπους νὰ λένε: «ἐγὼ αὐτὸς εἶμαι ἢ ἐγὼ αὐτὴ εἶμαι, δὲν ἀλλάζω», τοὺς λέω: «Κακῶς παντρευτήκατε, γιατὶ ὅταν κάποιος ἀγαπάει, ἀλλάζει.»

Δὲν ἀλλάζω σημαίνει δὲν ἀγαπάω. Τὰ ὑπόλοιπα εἶναι περιττά.

† Μητροπολίτης, Σισανίου καὶ Σιατίστης Παύλος

 

Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ

Ὅταν, ἀδελφοί μου, λέμε «θέωση» μὴ νομίζετε ὅτι εἶναι μόνο τὸ νὰ φτάσει ὁ ἄνθρωπος νὰ ἐπιτελεῖ θαύματα ἤ νὰ φτάσει σὲ αὐτὴ τὴν κατάσταση τῶν Ἁγίων, ὅπως ἐμεῖς τὴ φανταζόμαστε.

Ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νὰ ἐνεργεῖ μέσα του τὸ μυστήριο τῆς θεώσεώς του ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ θὰ ἀρχίσει ἐν μετανοίᾳ νὰ στρέφεται στὸν Θεό. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ ὁ ἄνθρωπος θὰ σταθεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ πεῖ μὲ ὅλη τὴν καρδιά του: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλό», ἀπὸ κείνη τὴν ὥρα ἀρχίζει νὰ ἐνεργεῖται μέσα του τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή! Δὲν εἶναι δυνατὸν ὁ ἄνθρωπος νὰ ἐπικαλεστεῖ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴν ἐπιτελεστεῖ μέσα σὲ αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο μία ἀλλοίωση, μία ἐνέργεια. Μπορεῖ πολλὲς φορὲς ἡ καρδιά μας νὰ μὴν αἰσθάνεται τίποτα. Ἐμεῖς νὰ λέμε τὴν εὐχή, νὰ προσευχόμαστε καὶ ἡ καρδιά μας νὰ εἶναι σκληρὴ σὰν πέτρα. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν ἐνεργεῖ τὸ μυστήριο τῆς προσευχῆς.

Μητροπολίτης Λεμεσοῦ Ἀθανάσιος

 

Δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά μελαγχολοῦμε

Κάποιος μοναχός τῆς Μονῆς τοῦ Σαρώφ κυριεύθηκε ἀπό μελαγχολία. Μιά φορά μάλιστα πού ἔνιωσε νά φθάνει στήν ἀπόγνωση, ζήτησε τήν συμπαράσταση ἑνός ἀδελφοῦ. Βγῆκαν καί οἱ δύο ἔξω ἀπό τήν Μονή μετά τόν Ἑσπερινό καί ἄρχισαν νά περιπατοῦν στόν κῆπο καί νά παρηγοροῦνται μέ τήν συζήτηση. Πλησίασαν στόν σταῦλο τῆς Μονῆς. Ἐκεῖ κοντά ἄρχιζε τό δρομάκι πού ὁδηγοῦσε στήν πηγή τοῦ Ὁσίου Σεραφείμ. Ὁ ἄρρωστος ἀδελφός θέλησε ν’ ἀλλάξει κατεύθυνση, γιά νά μήν συναντηθεῖ μέ τόν Στάρετς σ’ αὐτήν τήν ψυχική κατάσταση.

Πρίν ὅμως προφθάσουν ν’ ἀπομακρυνθοῦν, τόν βλέπουν νά ἔρχεται πρός τό μέρος τους. Οἱ δύο Μοναχοί ἔπεσαν μέ σεβασμό στά πόδια του. Ἐκεῖνος τούς εὐλόγησε καί τούς μίλησε μέ ἀσυνήθιστη καλωσύνη. Σάν στοργικός πατέρας! Κατόπιν ἄρχισε νά ψάλλει ἕνα τροπάριο τῆς ἐνάτης ὡδῆς τοῦ μικροῦ Παρακλητικοῦ κανόνος τῆς Θεοτόκου, πού ψάλλεται σέ κάθε θλίψη καί δοκιμασία:

«Χαρᾶς μου τὴν καρδίαν πλήρωσον, Παρθένε, ἡ τῆς χαρᾶς δεξαμένη τὸ πλήρωμα, τῆς ἁμαρτίας τὴν λύπην ἐξαφανίσασα.» Γέμισε μὲ χαρὰ τὴν καρδιά μου, Παρθένε, Ἐσὺ ποὺ δέχθηκες μέσα Σου τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ χαρὰ σὲ τέλειο βαθμό, κι ἔτσι ἐξαφάνισες τὴ λύπη ποὺ προκαλοῦσε ἡ ἁμαρτία.

Ὕστερα χτύπησε τό πόδι του στήν γῆ καί εἶπε:

-Δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά μελαγχολοῦμε. Ὁ Χριστός νίκησε τά πάντα! Ἀνάστησε τόν Ἀδάμ! Ἐλευθέρωσε τήν Εὔα! Θανάτωσε τόν θάνατο!

Ἡ ψυχική κατάστασις τοῦ Στάρετς μεταδόθηκε στήν ψυχή τῶν ἀδελφῶν. Ζωογονημένοι τώρα μέ τήν χαρά του, ἐπέστρεψαν στήν Μονή εἰρηνικοί!

 

Ἄν πᾶνε νὰ ἐξομολογηθοῦν

-Γέροντα, στὰ πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ οἱ Χριστιανοὶ ἔκαναν δημόσια ἐξομολόγηση. Βοηθάει αὐτό;

– Ἄλλα τὰ πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἄλλα τώρα. Σήμερα αὐτὸ δὲν βοηθάει.

– Γιατί, Γέροντα; Τότε εἶχαν πιὸ πολὺ ζῆλο;

– Καὶ πιὸ πολὺ ζῆλο εἶχαν καὶ δὲν εἶχαν αὐτὰ ποὺ ἔχουν σήμερα οἱ ἄνθρωποι. Τώρα, βλέπεις, τὰ ἀνδρόγυνα χωρίζουν στὰ καλὰ καθούμενα, δὲν εἶναι ὅπως παλιά.

Ἔχουν ἀπομακρυνθῆ οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως, γι᾿ αὐτὸ καὶ πνίγονται ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς καὶ τὰ πάθη. Πόσοι ἔρχονται καὶ ζητοῦν νὰ τοὺς βοηθήσω σὲ κάποιο πρόβλημά τους, καὶ οὔτε ἐξομολογοῦνται οὔτε ἐκκλησιάζονται!

«Ἐκκλησιάζεσαι καθόλου;», τοὺς ρωτάω. «Ὄχι», μοῦ λένε. «Ἐξομολογήθηκες καμμιὰ φορά;». «Ὄχι. Ἦρθα νὰ μὲ κάνης καλά». «Μὰ πῶς; Πρέπει νὰ μετανοήσης γιὰ τὰ σφάλματά σου, νὰ ἐξομολογῆσαι, νὰ ἐκκλησιάζεσαι, νὰ κοινωνᾶς, ὅταν ἔχης εὐλογία ἀπὸ τὸν πνευματικό σου, καὶ ἐγὼ θὰ κάνω προσευχὴ νὰ γίνης καλά. Ξεχνᾶς ὅτι ὑπάρχει καὶ ἄλλη ζωὴ καὶ πρέπει νὰ ἑτοιμασθοῦμε γιὰ ᾿κεῖ;». «Κοίταξε, πάτερ, αὐτὰ ποὺ λές, ἐκκλησίες, ἄλλη ζωὴ κ.λπ., ἐμένα δὲν μὲ ἀπασχολοῦν. Αὐτὰ εἶναι παραμύθια. Ἔχω πάει σὲ μάγους, σὲ μέντιουμ καὶ δὲν μπόρεσαν νὰ μὲ κάνουν καλά. Ἔμαθα ὅτι ἐσὺ μπορεῖς νὰ μὲ κάνης καλά».

Ἄντε τώρα! Τοὺς μιλᾶς γιὰ ἐξομολόγηση, γιὰ τὴν μέλλουσα ζωή, καὶ σοῦ λένε «αὐτὰ εἶναι παραμύθια», καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά: «Βοήθησέ με, παίρνω χάπια». Ἒμ πῶς, μὲ μαγικὸ τρόπο θὰ γίνουν καλά;

Καὶ βλέπεις, πολλοί, ἐνῶ ἔχουν προβλήματα ποὺ τὰ προκάλεσαν οἱ ἁμαρτίες τους, δὲν πηγαίνουν στὸν πνευματικὸ ποὺ μπορεῖ νὰ τοὺς βοηθήση θετικά, ἀλλὰ καταλήγουν νὰ ἐξομολογοῦνται στοὺς ψυχολόγους. Λένε τὸ ἱστορικό τους, τοὺς συμβουλεύονται γιὰ τὰ προβλήματά τους καί, ἂν ἔχουν νὰ περάσουν ἕνα ποτάμι, τοὺς ρίχνουν μέσα καὶ ἢ πνίγονται ἢ βγαίνουν, ἀλλὰ ποῦ βγαίνουν... Ἐνῶ, ἂν πᾶνε νὰ ἐξομολογηθοῦν στὸν πνευματικό, θὰ περάσουν στὴν ἄλλη ὄχθη ἀπὸ τὴν γέφυρα ἄνετα, γιατὶ μὲ τὸ μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως ἐνεργεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καὶ λυτρώνονται.

Ἅγιος Παΐσιος Ἁγιορείτης

 

Δίπορτο

Τί νὰ πεῖ κανένας γιὰ ἐκείνους ποὺ λέγονται χριστιανοί, ποὺ πᾶνε στὴν ἐκκλησία καὶ παρακαλοῦνε τὸν Θεὸ νὰ τοὺς βοηθήσει στὴ ζωή, καὶ ποὺ λένε πὼς ἔχουνε τὴν ἐλπίδα τους στὸ Χριστό, στὴν Παναγία καὶ στοὺς Ἁγίους, κι ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ εἶναι φιλάργυροι, δὲν δίνουνε τίποτα στ’ ἀδέρφια τους, τοὺς φτωχούς, κι’ ὁλοένα μαζεύουνε χρήματα καὶ πλούτη.

Στὴ ζωή μου εἶδα πὼς οἱ τέτοιοι λεγόμενοι χριστιανοὶ εἶναι οἱ περισσότεροι κι ἀπορεῖ κανένας, πῶς μποροῦνε νὰ συμβιβάσουν μιὰ ζωὴ συμφεροντολογικὴ μὲ τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, ποὺ λέει καὶ ξαναλέει:

«Μὴ φροντίζετε γιὰ τὸ τί θὰ φᾶτε καὶ γιὰ τὸ τί θὰ πιεῖτε καὶ γιὰ τὸ τί θὰ ντυθεῖτε. Κοιτάξετε τὰ πουλιά, μήτε κοπιάζουν, μήτε μαζεύουν, καὶ ὅμως ὁ Πατέρας τους ὁ οὐράνιος τὰ θρέφει.

Κοιτάξετε μὲ πόση μεγαλοπρέπεια εἶναι ντυμένα τὰ ἀγριολούλουδα, ποὺ κι ὁ ἴδιος ὁ Σολομώντας δὲν στολίσθηκε σὰν αὐτὰ τὰ τιποτένια λουλούδια.

Λοιπόν, ἂν γιὰ τὸ χορτάρι τοῦ χωραφιοῦ, ποὺ σήμερα λουλουδίζει κι’ αὔριο τὸ καίουνε στὸν φοῦρνο, φροντίζει ὁ Πατέρας σας ποὺ εἶναι στὸν οὐρανό, πόσο περισσότερο θὰ φροντίσει γιὰ σᾶς, ὀλιγόπιστοι;».

Αὐτὰ εἶναι λόγια καθαρά, ἁπλά, σίγουρα, καὶ δείχνουν πὼς πρέπει νὰ εἶναι ἡ βάση καὶ τὸ θεμέλιο τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ.

Γιατί πῶς μπορεῖ νὰ ἔχει πίστη στὸν Χριστὸ ἕνας ἄνθρωπος καὶ μαζὶ νὰ εἶναι κολλημένος στὰ χρήματα καὶ στὸ συμφέρον, πολλὲς φορὲς μάλιστα περισσότερο κι ἀπὸ τοὺς ἄθεους; Θα πεῖ πὼς νομίζει πὼς θὰ ξεγελάσει τὸν Θεό. Ἀλλὰ «Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται», δηλαδή, ὁ Θεὸς δὲν περιπαίζεται.

Καὶ ὅμως, ἡ πονηρὴ γνώμη τοῦ ἀνθρώπου ὅλα μπορεῖ νὰ τὰ συμβιβάσει: Νὰ εἶναι γαντζωμένος καλὰ στὸ χρῆμα, δηλαδὴ στὸ διάβολο, ποὺ τὸν λέγει ὁ Χριστὸς Μαμωνᾶ, θεὸ τῆς φιλαργυρίας, καὶ τὸν ἴδιο καιρὸ νὰ παρουσιάζεται γιὰ χριστιανός, νὰ πηγαίνει στὴν ἐκκλησιά, νὰ κάνει σταυροὺς καὶ μετάνοιες, νὰ κλαίει πολλὲς φορὲς ἀπὸ τὴν ἀγάπη του γιὰ τὸν Χριστό, ἀλλὰ νὰ μὴ μπορεῖ νὰ ξεγαντζωθεῖ ἀπὸ τὰ λεφτὰ κι ἀπὸ τὴ μανία τοῦ παρᾶ.

Λογικὴ δὲν χωρᾶ καθόλου σ’ αὐτούς. Εἶναι ὁλότελα ἀναίσθητοι καὶ πονηροί κι ὅ,τι κάνουν, τὸ κάνουν γιὰ νὰ τὸ ἔχουν δίπορτο, κι ὅ,τι κερδίζουν.

«Βάστα γερά, σοῦ λέει, τὰ λεφτά, ποὺ εἶναι χειροπιαστά, ἄναβε καὶ κανένα κερί, κάνε καὶ καμιὰ μετάνοια, γιὰ νά ‘χεις τὸ μέσο καὶ μὲ τὸν Χριστό.

Ἂν βγοῦνε ἀληθινὰ τὰ λόγια του γιὰ παράδεισο καὶ γιὰ κόλαση, ἔχουμε κι’ ἀπὸ κεῖ τὴ σιγουράντζα. Ὅ,τι καὶ νὰ γίνει, εἶναι κανένας κερδισμένος».

Φώτης Κόντογλου

 

Αὐτὸς τὰς ἀσθενείας ἡμῶν ἔλαβε

Γιατί ὁ Ἰησοῦς , ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἦρθε στὸν κόσμο νὰ θεραπεύσει τὴν ἁμαρτία μὲ τὴν ἀναμαρτησία Του καὶ νὰ ὁδηγήσει τοὺς ἀνθρώπους σὲ κοινωνία μὲ τὴ θεία ζωή, ἐπιθύμησε καὶ ἀπαίτησε νὰ βαπτισθεῖ ἀπὸ τὸν Ἰωάννη; Γνωρίζουμε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο πὼς τὸ ἴδιο ἐρώτημα βρισκόταν στὸ κέντρο τῆς καρδιᾶς τοῦ Ἰωάννη. «Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπό σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχη πρὸς με;». Ἡ ἀπάντηση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἑξῆς:

Ὁ Χριστὸς δεχόμενος τὸ βάπτισμα ταυτίζεται μὲ τοὺς ἀνθρώπους, μὲ ὅλους τούς ἁμαρτωλοὺς ἀνεξαιρέτως. Ταυτίζεται μὲ κάθε ἁμαρτωλὸ ποὺ χρειάζεται συγχώρηση, σωτηρία καὶ ἀναγέννηση. Ταυτίζεται μὲ ὅλους καὶ μὲ τὸν καθένα μας.

Μὲ τὸ Βάπτισμά Του δείχνει πὼς δὲν ἦρθε γιὰ νὰ κρίνει ἢ νὰ καταδικάσει, οὔτε γιὰ νὰ φέρει ἀντικειμενικοὺς νόμους καὶ κανόνες, ἀπὸ τὸ ὕψος τῆς τελειότητας καὶ Θεότητάς Του, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μαζί μας ἔτσι ὥστε, γινόμενος ἕνας ἀπὸ μᾶς, νὰ μᾶς καταστήσει μετόχους τῆς τέλειας καὶ ἀναμάρτητης ζωῆς Του. Ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστὴς ἔλεγε γι’ Αὐτόν, “ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου!”.

Ὁ Χριστὸς εἰσῆλθε στὸν κόσμο μας ὡς παιδί, καὶ μὲ τὴ γέννησή Του ἀνέλαβε καὶ οἰκειώθηκε τὴν ἀνθρώπινη φύση. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου. Καὶ τὸ ἔκανε αὐτὸ ὄχι γιὰ τοὺς δικαίους, ἀλλὰ γιὰ τοὺς ἁμαρτωλούς, γιὰ τοὺς ἀπολωλότες. Τοὺς ἀγαπᾶ μὲ θυσιαστικὴ ἀγάπη, τοὺς προσφέρει τὸν Ἑαυτό Του καὶ ὁλόκληρη τὴ ζωή Του.

Ἐδῶ στὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου, Αὐτός, ὁ ἀναμάρτητος ἑνώνεται μὲ τοὺς χαμένους, ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει καμιὰ ἁμαρτία ποὺ μπορεῖ νὰ ὑπερβεῖ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς. Μὲ τὸ βάπτισμά Του ἑνώνεται μὲ τὴ ζωὴ τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἀκριβῶς ἀργότερα, στὸ τέλος Αὐτός, ὁ ἀθάνατος, ἑνώνεται ἐπίσης ἐλεύθερα μὲ τοὺς ἀνθρώπους στὸ θάνατο.

Ὅλα αὐτὰ μαρτυροῦν πὼς ὁ Χριστὸς ἐπιθυμεῖ νὰ μᾶς σώσει μὲ τὴν ἀγάπη· ἀγάπη ὅμως πάνω ἀπὸ ὅλα σημαίνει ἕνωση μ’ αὐτὸν ποὺ ἀγαπᾶς. Σύμφωνα μὲ τὸν προφήτη Ἡσαΐα, “οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται… τῷ μώλωπι αὐτοῦ ἡμεῖς ἰάθημεν”.

Ὑπάρχει ὡστόσο κι ἕνα δεύτερο ἀκόμη βαθύτερο καὶ πιὸ χαρούμενο νόημα στὸ βάπτισμα τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη. Μετὰ τὴν ἀκολουθία τῶν Θεοφανείων οἱ πιστοὶ ἀφήνουν τὴν ἐκκλησία καὶ πηγαίνουν νὰ ἁγιάσουν τὰ ὕδατα.

Τὰ θριαμβικὰ καὶ δοξαστικὰ λόγια τοῦ ψαλμοῦ ἀντηχοῦν: «Φωνὴ Κυρίου ἐπὶ τῶν ὑδάτων», καὶ μᾶς φανερώνεται τὸ νόημα καὶ ἡ σημασία τοῦ νεροῦ ὡς εἰκόνα τῆς ζωῆς, ὡς εἰκόνα τοῦ κόσμου καὶ ὅλης τῆς δημιουργίας. Καὶ αὐτὸς ποὺ κατέρχεται στὸ νερό, ποὺ καταδύεται στὸ νερό, ποὺ ἑνώνεται μαζί του ἐρχόμενος στὸν κόσμο γιὰ τὴ σωτηρία καὶ ἀναγέννησή του, αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός.

Ὁ κόσμος ἀποκομμένος ἀπὸ τὸ Θεό, Τὸν ξέχασε, σταμάτησε νὰ Τὸν βλέπει, καὶ καταδύθηκε στὴν ἁμαρτία, στὸ σκοτάδι καὶ στὸ θάνατο. Ὁ Θεὸς ὅμως δὲν ξέχασε τὸν κόσμο. Ἐδῶ στὸ βάπτισμά Του, ὁ Θεὸς μᾶς ἐπιστρέφει τὸν κόσμο, νὰ λάμπει ἀπὸ τὴ δόξα τῶν ἀστέρων καὶ τὴν ὀμορφιὰ ποὺ εἶχε τὴν πρώτη ἡμέρα τῆς δημιουργίας. «Ἐὰν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρὸς με καὶ πινέτω. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ… ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος».

Τὸ καθετὶ σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο, μαζὶ καὶ ἡ ὕλη, ἡ ἴδια ἡ οὐσία του, γιὰ ἄλλη μία φορὰ γίνεται δρόμος γιὰ τὸ Θεό, κοινωνία μαζί Του, ἀνάπτυξη μέσα στὴν πλησμονὴ τῆς αἰώνιας ζωῆς. Αὐτὸ ποὺ γιορτάζουμε τὴ χαρμόσυνη καὶ λαμπρὴ ἡμέρα τῶν Θεοφανείων εἶναι ὁ ἐρχομὸς τοῦ Θεοῦ στὴ δημιουργία Του. «καὶ ἰδοὺ ἀνεώχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοὶ» Δὲν γνωρίζουμε τί ἀκριβῶς ἔνιωσε ὁ Ἰωάννης ὅταν τὰ χέρια του ἀκούμπησαν τὸ Σωτήρα, ἢ πῶς εἶδε τοὺς οὐρανοὺς νὰ ἀνοίγουν, ἢ πῶς ἄκουσε τὴ φωνή. Ἡ στιγμὴ αὐτὴ ὅμως ἦταν ἀναμφίβολα γι’ αὐτὸν μία στιγμὴ ἐκτυφλωτικοῦ φωτός, ὅταν τὰ πάντα ἄστραψαν καὶ πῆραν φωτιὰ μὲ τὴ χαρὰ τῆς ἀρχικῆς ὀμορφιᾶς τῆς δημιουργίας, καθὼς ὁ κόσμος γιὰ ἄλλη μία φορὰ ἀποκαλύφθηκε ὡς κόσμος τοῦ Θεοῦ, ἐξαγνισμένος, καθαρός, ἀναγεννημένος, πλήρης δόξας καὶ εὐχαριστίας.

«Ὁ Χριστὸς ἦρθε γιὰ νὰ ἀνακαινίσει ὅλη τὴν κτίση». Γιορτάζουμε τὴν ἀνακαίνιση ὅταν βλέπουμε τὸν ἱερέα νὰ ραντίζει τὴν ἐκκλησία, ἐμᾶς, τὰ σπίτια μας, τὴ φύση καὶ ὅλο τὸν κόσμο μὲ τὸ καινούργιο, τὸ ἅγιο, τὸ θεϊκὸ νερό· καὶ ὅταν βλέπουμε τοὺς ἀνθρώπους νὰ στριμώχνονται γιὰ νὰ μετάσχουν σ’ αὐτὸ τὸ «ζῶν ὕδωρ» ποὺ ρέει στὴν αἰώνια ζωή. Ἔτσι ὅποιος διψᾶ, ἂς ἔρθει σ’ Αὐτὸν γιὰ νὰ λάβει τὸ δῶρο τοῦ «ζῶντος ὕδατος», τὸ δῶρο τῆς νέας ζωῆς, καθαρὸς καὶ ἀναγεννημένος.

Πρωτ. Ἀλέξανδρος Σμέμαν

 

Ὁ ἀνυπόμονος

Μόλις τ᾿ αὐγά της ζέστανε ἡ κλώσσα
καὶ τὰ μικρὰ ἑτοιμάστηκε νὰ βγάλει,
ἕνα πουλάκι ἐσήκωσε κεφάλι
μὲς τὸ τσόφλι μιλώντας τέτοια γλώσσα:
«Ὡς πότε ἐδῶ θὰ μ᾿ ἔχουνε κλεισμένο;
καθόλου δὲν μπορῶ νὰ περιμένω!
Πῶς; Ἔτσι τὸν καιρό μου ἐδῶ θὰ χάνω;
Ἐγὼ ἔχω κατορθώματα νὰ κάνω!
Κόκορας βέβαια θἆμαι δίχως ἄλλο,
λοφίο ψηλό, χρυσὰ φτερὰ θὰ βγάλω.
Τὴ μέρα καὶ τὴ νύχτα θὰ στολίσω,
θὰ φέρνω τὴν αὐγή, μόλις λαλήσω
στὸ φράχτη, στὴν αὐλή, σὲ κάθε μέρος
στρατεύματα τὶς κότες θὰ ὁδηγῶ».
Καὶ τοὖπε τότε ὁ κόκορας ὁ γέρος:
«Στάσου νὰ βγεῖς παιδάκι μου ἀπ᾿ τὸ αὐγό!»

Ζαχαρίας Παπαντωνίου

 

Ὅταν δὲν ὑπάρχη σεβασμὸς στὰ μικρὰ

Θυμᾶμαι, ὅταν πρωτοπῆγα στὸ Ἅγιον Ὅρος, σὲ μία συνοδία Γέροντας ἦταν ἕνα γεροντάκι ποὺ εἶχε πολλὴ εὐλάβεια. Κρατοῦσε «πάππον πρὸς πάππον» ἀπὸ εὐλάβεια ὄχι μόνον τὰ καλυμμαύχια ἀπὸ τοὺς «παπποῦδες»του, τοὺς προκατόχους του, ἀλλὰ καὶ τὰ καλούπια μὲ τὰ ὁποῖα φτιάχνουν τὰ καλυμμαύχια. Εἶχε καὶ βιβλία παλιὰ καὶ διάφορα χειρόγραφα καὶ τὰ φύλαγε τυλιγμένα ὄμορφα στὴν βιβλιοθήκη, ποὺ τὴν εἶχε κλεισμένη καλά, γιὰ νὰ μὴ σκονίζωνται. Ἐκεῖνα τὰ βιβλία δὲν τὰ χρησιμοποιοῦσε∙ τὰ κρατοῦσε κλεισμένα. «Ἐγὼ δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ διαβάσω τέτοια βιβλία, ἔλεγε. Θὰ διαβάσω αὐτὰ τὰ ἁπλά, τὸ Γεροντικό, τὴν Κλίμακα».

Ἦρθε μετὰ ἕνας νέος μοναχός –τελικὰ δὲν ἔμεινε στὸ Ὄρος – καὶ τοῦ λέει: «Τὶ μαζεύεις ἐδῶ σαβούρα;»Πῆρε τὰ καλούπια νὰ τὰ πετάξη, νὰ τὰ κάψη. Ἔκλαιγε τὸ καημένο τὸ γεροντάκι: «Αὐτὸ εἶναι ἀπὸ τὸν παππού μου, ἔλεγε τὶ σὲ πειράζει; Ἔχουμε τόσα δωμάτια∙ ἄσ’ τα σὲ μία ἀκρούλα». Ἀπὸ τὴν εὐλάβεια ποὺ εἶχε, κρατοῦσε ὄχι μόνον τὰ βιβλία, τὰ κειμήλια, τὰ καλυμμαύχια, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἐκεῖνα τὰ καλούπια! Ὅταν ὑπάρχη σεβασμὸς στὰ μικρά, ὑπάρχει πολὺς σεβασμὸς καὶ στὰ μεγάλα. Ὅταν δὲν ὑπάρχη σεβασμὸς στὰ μικρά, οὔτε καὶ στὰ μεγάλα ὑπάρχει. Ἔτσι διατηροῦσαν τὴν παράδοση οἱ Πατέρες.

Ἅγιος Παΐσιος Ἁγιορείτης

 

«Ὁ λαὸς πιστεύει, ἀλλὰ θέλει καὶ μερακλῆ τσομπάνο»

Δημήτριος Γκαγκαστάθης Ἱερεύς

Στὶς 29 Ἰανουαρίου τοῦ 1975 ἀναπαύθηκε ἐν Κυρίῳ ὁ μεγάλος σύγχρονος ἅγιος παπα-Δημήτρης Γκαγκαστάθης. Τὸ πνευματικό του τέκνο, ὁ Στυλιανὸς Κεμεντζετζίδης, ἔχει ἐκδόσει τὸν βίο καὶ τὰ ἔργα του γιὰ νὰ γνωρίσουμε πῶς πολιτεύθηκε ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ καὶ γνήσιος ποιμὴν τῶν λογικῶν προβάτων Του.

Ἦταν πραγματικὸς παπᾶς, λειτουργὸς τοῦ Ὑψίστου, ποὺ θυσίαζε τὴν ζωή του ὑπὲρ τῶν προβάτων. Ὅταν τὸν κατεδίωκαν οἱ ἀντάρτες τοῦ ΕΛΑΣ, κατέφυγε στὴν Μητρόπολι Τρικάλων καὶ τὸν ἔστειλαν γιὰ προστασία στοὺς ἀγωνιστὲς τοῦ Ζέρβα.

Διηγεῖται ὁ ἴδιος:

«Ἀποφάσισαν νὰ μὲ πάρουν στὸ Βοργαρέλι καὶ ἀπὸ ἐκεῖ νὰ μὲ στείλουν μὲ τὸ ἀεροπλάνο στὴν Μέση Ἀνατολή, στὴν Ἑλληνική Κυβέρνησι. Ἤθελαν νὰ ἀποδείξουν ὅτι ὁ κομμουνισμὸς καὶ τὸ ΕΑΜ καταδιώκει τοὺς ἱερεῖς, γιὰ νὰ πάρουν αὐτοὶ γαλόνια (βαθμούς) καὶ ἐμένα νὰ μὲ δώσουν δόξες, τιμὲς καὶ θέσι ἐξαιρετική. Τοὺς εἶπα· θὰ μὲ ἀφήσετε ἀπόψε νὰ προσευχηθῶ καὶ τὸ πρωΐ θὰ σᾶς ἀπαντήσω. Διὰ τῆς προσευχῆς ἔβγαλα τὴν ἀπόφασι: ὄχι. Δὲν πρέπει, εἶπα, νὰ φύγω μακρυὰ ἀπὸ τὸ ποίμνιό μου καὶ ἀπὸ τὸ Ναὸ τῶν Ταξιαρχῶν. Ἄς βασανιστῶ καὶ ὑποφέρω, θὰ μείνω ἐδῶ, πλησίον τοῦ Χριστοῦ καὶ ὄχι τοῦ χρυσοῦ. Θὰ πεθάνω στὴν πόρτα τῶν Ταξιαρχῶν, σύμφωνα μὲ τὸν ὅρκο ποὺ ἔδωσα».

Καὶ δὲν εἶναι εὔκολα λόγια αὐτά. Δὲν εἶναι κηρύγματα ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς. Τὸ πόσο βασανίστηκε, τὸ τί ὑπέστη, δὲν τὸ χωρεῖ νοῦς ἀνθρώπου...

Ὅμως καὶ τὸ ποίμνιό του τὸν ὑπεραγαποῦσε καὶ τὸν προστάτευε, ὅσο μποροῦσε, ἀπὸ τοὺς διαφόρους ἐπίβουλους:

«Τὸ στρατηγεῖο τοῦ ΕΛΑΣ συνῆλθε καὶ ἀποφάσισε νὰ μὲ πάρουν μὲ τὸ μέρος τους... : Ἤθελαν νὰ μὲ δώσουν ἕνα ἄλογο νὰ γυρίζω στὰ χωριὰ γιὰ καθοδήγησι καὶ 4 ἄνδρες γιὰ σωματοφυλακή, νὰ μὲ φυλάγουν. Τὸ μεγαλύτερο σατανικὸ ἀξίωμα. Ἔρχονται στὸ χωριό. Συναθροίζονται ὅλοι τῆς περιφέρειας τὰ ὑπεύθυνα πρόσωπα καὶ ἀναφέρουν τὴν διαταγή. Ὅλοι οἱ χωρικοὶ ἐταράχθησαν. Τί πράγματα εἶναι αὐτὰ, εἶπαν, καὶ δὲν ἀφήνετε ἥσυχο τὸν παπᾶ μας; Ἐσεῖς θέλετε μὲ αὐτὸ νὰ τὸν καταστρέψετε. Τί συμβαίνει πάλι; τοὺς ἐρωτῶ. Μὲ δείχνουν τὴν διαταγή. Τὴν διαβάζω καὶ τοὺς λέγω: Αὐτὰ τὰ πράγματα ποὺ ζητᾶτε ἐσεῖς ἐγὼ δὲν ἠμπορῶ νὰ τὰ κάνω. Αὐτὴ ἡ δουλειὰ θέλει ἄνθρωπο μορφωμένο καὶ ἔμπειρο. Καὶ ὕστερα ἐγὼ τὸ ἔχω δηλώσει, θέλω νὰ πεθάνω πραγματικὸς παπᾶς καὶ ὄχι μασκαρᾶς. Δὲν ἀναλαμβάνω τέτοια δουλειὰ καὶ ὅ,τι θέλει ἄς γίνει. Τί σήμερα, τί ἀργότερα, ἐγὼ εἶμαι ἔτοιμος γιὰ τὸν Χριστὸ νὰ θυσιαστῶ ὅποια ὥρα θέλήσετε. Τὸ χωριὸ ὑπὲρ ἐμοῦ... Ἔφυγαν καὶ πάλι ἄπρακτοι. Βλέπετε πόσον ἡ θρησκεία μας εἶναι ζωντανή!»

«Τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1943 ὁ Δεσπότης Κοζάνης Ἰωακείμ ἐξέδωκε καταδικαστικὴ ἀπόφασι, δὶς εἰς θάνατον. Ὁ πρῶτος ποὺ ὑπέγραψε τὴν καταδίκη μου, ἐρήμην, ἦταν ὁ Δεσπότης. Ἐστειλε καὶ τὸν Ἀρχιμανδρίτη του, παπᾶ Κοσμᾶ, μὲ πέντε ἀντάρτες, νὰ μὲ ἐκτελέσουν καὶ ἡσυχάσουν, ἐπειδὴ πολὺ τοὺς ἀνησυχοῦσα καὶ τοὺς χαλνοῦσα τὰ σχέδιά τους, καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ κάνουν δουλειὰ στὸ χωριό. Οἱ ἐνορίτες μου μὲ ἄκουγαν, ἐπειδὴ πρῶτος ἐγὼ ἔτρεχα στοὺς κινδύνους, γιὰ νὰ τοὺς σώσω, μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο μποροῦσα».

Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ κοίταζε πρὸς τὰ πάνω καὶ ρύθμιζε τὶς πράξεις καὶ τὴ ζωή του σύμφωνα μὲ τὴν οὐράνια, αἰώνια πραγματικότητα. Ἄν κοίταζε καὶ ἔκρινε μὲ τὰ κάτω καὶ μὲ τοὺς γύρω του ἀναπόφευκτα καὶ ὁ βίος του θὰ ἦταν ἀντίστοιχος:

«Μεταχειρίστηκαν καὶ ἄλλα σατανικὰ μέσα. Ἔβαλαν τοὺς ἄλλους ἱερεῖς νὰ ποῦν τὴν παπαδιά: Μήπως μονάχα αὐτὸς δὲν θέλει τὸν κομμουνισμό; Καὶ ἐμεῖς δὲν τὸν θέλουμε. Τί νὰ κάνωμε ὅμως; Ἄς τοὺς κάνωμε τώρα τὸ κέφι καὶ ἅμα ἀλλάξει ἡ κατάστασις, αὐτοὺς θὰ λογαριάσωμε; Καὶ τὸ ἐπέτυχαν. Ἡ παπαδιὰ ἄρχισε νὰ μὲ γκρινιάζῃ καὶ νὰ φωνάζῃ ἐναντίον μου».

«Μοῦ λέγει ἡ παπαδιά: Πράγματι χαζάθηκες. Ἐσὺ θὰ φέρης ἀποτέλεσμα μόνος; Δὲν βλέπεις τοὺς ἄλλους παπάδες τῶν γύρω χωριῶν, ποὺ κάθονται στὰ σπίτια τους, δουλεύουν, τρώγουν καὶ πίνουν μὲ τὶς οἰκογένειές τους; Ὅ,τι θὰ γίνῃ γιὰ ὅλο τὸν κόσμο θὰ γίνῃ καὶ γιὰ ἐμᾶς. Τῆς λέγω: Θὰ πεθάνω γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ ὄχι γιὰ τὸν χρυσό. Κομμουνιστὴς δὲν γίνομαι».

«Μὲ δάκρυα στὰ μάτια, μοῦ λέγουν: Πῶς κατάντησες νὰ ὑποφέρῃς τόσα πράγματα καὶ σὲ αὐτὰ τὰ χάλια; Τοὺς ἀπαντῶ: Ὑπέφερε ὁ Χριστὸς γιὰ ἐμᾶς, πρέπει τώρα καὶ ἐμεῖς νὰ ὑποφέρουμε γιὰ τὸν Χριστὸ. Θὰ ἔλθῃ ἡ ὥρα ποὺ θὰ φύγῃ αὐτὴ ἡ καταχνιὰ καὶ ἡ βρωμιά καὶ θὰ λάμψῃ πάλιν ἡ Ἐκκλησία».

(Τὰ ἀποσπάσματα εἶναι ἀπὸ τὸ βιβλίο ΠΑΠΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΑΓΚΑΣΤΑΘΗΣ Βίος –Θαύματα-Νουθεσίαι καὶ Ἐπιστολαί)

 

Ποιὸς μαρτυρεῖ ὅτι ὑπάρχει ὁ Θεός;

Στὴ δασκάλα Β.Σ.

Κι ἐσὺ καὶ ἡ γερόντισσα μητέρα σου εἶστε ἀφιερωμένες στὴν ὀρθόδοξη πίστη. Ἀπὸ τότε ποὺ ἀρχίσατε νὰ ἐκπληρώνετε τὶς ἐντολὲς τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς, τῆς ἐλεημοσύνης καὶ τῆς Μετάληψης, ἀπὸ τότε τὰ μυστικὰ τῆς ἀλήθειας ὅλο καὶ περισσότερο σᾶς ἀποκαλύπτονται. Πράγματι αὐτὸς εἶναι ὁ ὀρθὸς δρόμος: μέσω τῆς ἐξάσκησης τοῦ γνωστοῦ φθάνουμε στὸ ἄγνωστο.

Κατὰ τὴ σιωπηλὴ καὶ μακροχρόνια προσευχὴ ἡ ἀλήθεια ἐμφανίζεται. Ὅμως ἡ καρδιά σου φλέγεται ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία ὥστε καὶ πολλοὺς ἄλλους νὰ κατευθύνεις στὴν ὁδὸ τῆς ἀλήθειας. Ἀλλὰ οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἄνθρωποι: σὲ κάποιον ὁ νοῦς εἶναι σκοτισμένος ἀπὸ τὰ ψέματα, σ’ ἄλλον ἡ καρδιὰ πετρωμένη ἀπὸ τὰ πάθη, καὶ δὲν γίνεται εὔκολα. Χρειάζεται πολὺς καθαρισμὸς καὶ μεγάλοι ἁγιασμοὶ καὶ ἑπταπλάσιες νίψεις στὸν Ἰορδάνη. Ἔτσι ἕνας ἐργάτης ἀπὸ τὸ Βανάτι σ΄ ἐξέπληξε μὲ τὴν ἐρώτηση: «Ποιὸς μαρτυρεῖ ὅτι ὑπάρχει ὁ Θεός;» Καὶ ἐσὺ παραξενεύεσαι, τί νὰ τοῦ ἀπαντήσεις. Πρῶτα προσευχήσου στὸν Θεὸ γι’ αὐτόν, καὶ μετὰ ἀπάντησέ του ὡς ἑξῆς:

Μαρτυρεῖ τὸ χόρτο. Ἐὰν ἀναζητᾶς, ἀδελφέ, μάρτυρα κάτω ἀπὸ τὰ πόδια σου, σοῦ μαρτυρεῖ τὸ πράσινο χόρτο, τοῦ ὁποίου ἡ γενεαλογία φθάνει μέχρι ἐκείνη τὴν ἡμέρα καὶ τὴ στιγμὴ ποὺ ἀκούστηκε ὁ λόγος τοῦ Δημιουργοῦ: «Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου σπεῖρον σπέρμα κατὰ γένος καὶ καθ’ ὁμοιότητα, καὶ ξύλον κάρπιμον ποιοῦν καρπόν, οὗ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ κατὰ γένος ἐπὶ τῆς γῆς».

Μαρτυρεῖ ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη καὶ τὰ ἀστέρια. Ἐὰν ἀναζητᾶς, ἀδελφέ, μάρτυρες πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι σου, σοῦ μαρτυρεῖ ὁ διάπυρος ἥλιος, τὸ παράξενο φεγγάρι καὶ σμῆνος ἀπὸ ἀστέρια. Πήγαινε μέχρι ὅπου θὲς ψάχνοντας τὴ γενεαλογία τους, δὲν θὰ βρεῖς τὸ τέλος μέχρι νὰ φτάσεις ἕως ἐκείνη τὴν ἡμέρα καὶ στιγμή, ὅταν πάνω ἀπὸ τὸ σκοτάδι καὶ τὸ χάος ἤχησε ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ: «Γενηθήτωσαν φωστῆρες ἐν τῷ στερεώματι τοῦ οὐρανοῦ εἰς φαῦσιν ἐπὶ τῆς γῆς … τοὺς δύο φωστῆρας τοὺς μεγάλους … καὶ τοὺς ἀστέρας»!

Μαρτυρεῖ ἡ θάλασσα καὶ ὁ ἀέρας. Ἐὰν ἀναζητᾶς, ἀδελφέ, μάρτυρα γύρω σου στὸ μάκρος καὶ στὸ πλάτος καὶ στὸ βάθος, σοῦ μαρτυρεῖ ἡ θάλασσα καὶ ὁ ἀέρας καὶ τὸ ὄρος καὶ τὸ δάσος, οἱ σωροὶ χώματος τῶν μυρμηγκιῶν καὶ ἡ κηρήθρα τῶν μελισσῶν καὶ ὅ,τι ζεῖ στὴ θάλασσα καὶ στὸν ἀέρα καὶ στὰ ὄρη καὶ στὰ δάση καὶ μέσα στοὺς σωροὺς χώματος καὶ στὰ κελιά. Πήγαινε πρὸς τὰ πίσω στὴ γενεαλογία τους, μὴν στρίβεις οὔτε ἀριστερὰ οὔτε δεξιὰ -ὅμως μὴν ρωτᾶς ὁποιονδήποτε γιὰ τὸν δρόμο- καὶ θὰ πρέπει νὰ φτάσεις ἕως ἐκείνη τὴν ἑορταστικὴ στιγμή, στὴν ὁποία ξεχύθηκε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἡ φωνὴ τῆς ἀγάπης: νὰ γίνει, νὰ γίνει, νὰ γίνει! «Καὶ ἐγένετο οὕτως».

Μαρτυρεῖ τὸ βόδι καὶ τὸ γαϊδούρι, κατὰ τὸν λόγο τοῦ προφήτη ὁ ὁποῖος κραυγάζει: «Ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ».

Πές μου, ἀδελφέ, ποιὰ ὕλη κάτω ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς δὲν μαρτυρεῖ περὶ Θεοῦ; Σοῦ δίνω ἑκατὸ ἔτη χρόνο, γιὰ νὰ ταλαιπωριέσαι μ’ αὐτὴ τὴ μάταιη ταλαιπωρία καὶ νὰ ψάχνεις ἔστω κι ἕνα μοναδικὸ χορταράκι τὸ ὁποῖο νὰ μὴ μαρτυρεῖ περὶ τοῦ μεγαλειώδους ὄντος τοῦ Δημιουργοῦ του. Ὅμως γιὰ νὰ σοῦ συντομέψω τούτη τὴν προθεσμία καὶ γιὰ νὰ σὲ βοηθήσω νὰ βρεῖς ποιὸς δὲν μαρτυρεῖ περὶ τοῦ Θεοῦ, θὰ στὸ ἀποκαλύψω: μόνο καὶ μόνοι σ’ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη οἱ διεστραμμένοι ἄνθρωποι.

Μαρτυρεῖ ἡ τάξη καὶ τὸ μέτρο καὶ ὁ ἀριθμὸς καὶ ἡ θεϊκὴ ἁρμονία ὅλης τῆς δημιουργίας. Μαρτυρεῖ ὁ νοῦς καὶ ἡ συνείδηση ὅλων τῶν ἁγίων καὶ δικαίων ψυχῶν. Ὅμως, πάνω ἀπ’ ὅλους καὶ ἀπ΄ ὅλα, πάντα μαρτυρεῖ ὁ Κύριος καὶ Σωτήρας μας Ἰησοῦς Χριστός, στὸν ὁποῖο ὁ μεγάλος καὶ αἰώνιος Θεὸς φανερώθηκε ἐν σώματι ὡς ἄνθρωπος, ἐπισκέφθηκε τὸ ἀνθρώπινο γένος, ἀνακοίνωσε τὰ μυστικά, ἔδειξε τὴν ὁδό, ἄνοιξε τὸν Παράδεισο. Ἐὰν κάποιος θέλει καὶ μὲ τὰ μάτια του νὰ δεῖ τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὰ αὐτιὰ νὰ Τὸν ἀκούσει -ὄντως καὶ αὐτὴ τὴν ἐπιθυμία ἐκπλήρωσε ὁ Δημιουργὸς στοὺς ἀνθρώπους- ἂς κοιτάξει τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Καὶ θὰ δεῖ καὶ θὰ ἀκούσει καὶ θὰ ζωντανέψει μὲ νέα ζωή.

Ἔτσι μπορεῖς νὰ ἀπαντήσεις σ΄ ἐκείνη τὴ φτωχὴ ψυχή, ἡ ὁποία διψασμένα ψάχνει τὸν Θεὸ καὶ ἐπιθυμεῖ νὰ Τὸν δεῖ καὶ νὰ Τὸν ἀκούσει. Ὅμως αὐτὸ δὲν εἶναι τὸ μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ λεχθεῖ. Αὐτὸ εἶναι μόνο ἕνα δεμάτι στὸν πελώριο ἀγρὸ τοῦ Θεοῦ, στὸν ὁποῖο ὅ,τι μεγαλώνει μαρτυρεῖ περὶ τοῦ Δημιουργοῦ του. Καὶ γιὰ τίποτα ἄλλο δὲν μεγαλώνει παρὰ γιὰ νὰ δείξει τὴ μαρτυρία του καὶ νὰ φύγει! Ἐνῶ ἐσύ, κόρη, συνέχισε νὰ δυναμώνεις στὴν ἀρετή σου. Καὶ μὴν κοιτᾶς οὔτε ἀριστερὰ οὔτε δεξιά, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας. Σὲ λίγο πρέπει νὰ πεθάνουμε. Καὶ ἐκεῖ, ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο, μᾶς περιμένει ἡ Κρίση τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ πῶς ἐμεῖς, ὡς οἱ πιὸ κοντινοί του Θεοῦ, μαρτυρούσαμε τὰ περὶ Θεοῦ. Καὶ στὴ Δίκη ὑπάρχουν δύο στρατιὲς τῶν ἀνθρώπων: ἡ μία στὴ δεξιὰ πλευρὰ τοῦ Κυρίου τῆς δόξας, ἡ ὁποία σ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ δὲν ντράπηκε γιὰ τὸν Χριστό, καὶ ἡ ἄλλη στὴν ἀριστερὴ πλευρά Του, ἡ ὁποία σ’ αὐτὴν τὴ ζωὴ «ἐν τῇ γενεᾷ ταύτη τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ» ντράπηκε γιὰ τὸν Χριστό.

Εἰρήνη σὲ σένα καὶ εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

 

Αὐτὸ μὲ συγκινεῖ καὶ μὲ διδάσκει

Ὅταν ἤμουν νέος μοναχός, μοῦ ἔκαναν ἐντύπωση τὸ διορατικό, τὸ προορατικό καὶ τὸ προφητικὸ χάρισμα. Ὅπου ἄκουγα ὅτι ὑπῆρχε γέροντας μὲ τέτοια χαρίσματα ἔτρεχα μὲ ἐνθουσιασμὸ νὰ τὸν συναντήσω. Τώρα ποὺ γέρασα δὲν μοῦ κάνουν πιὰ ἐντύπωση αὐτὰ τὰ χαρίσματα. Γιὰ μένα μεγαλύτερη ἀξία ἔχει νὰ συναντήσω ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἔκανε ὑπομονὴ χωρὶς νὰ γογγύζει σὲ μακροχρόνιες καὶ ἐπώδυνες ἀσθένειες. Αὐτὸ μὲ συγκινεῖ καὶ μὲ διδάσκει.

Γέρων Ἰωσὴφ Βατοπαιδινὸς

 

Ὁ ἔρωτας μὲ ἔκανε νὰ τὰ προσέχω

Παιδιά, ξέρετε τί ἔχω ἐξακριβώσει; Εἶμαι ἀγράμματος, τῆς δευτέρας Δημοτικοῦ. Ἀλλά ἐκεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος τόσο ἀγάπησα τὸ Εὐαγγέλιο, τὶς Ἀκολουθίες, τόσο πολύ, πάρα πολύ, καὶ ἤθελα νὰ τὰ λέω καθαρά, νὰ τὰ ἀκούω, νὰ τὰ καταλαβαίνω, χωρὶς νὰ τὰ καταλαβαίνω.

Ἤμουν ἀγράμματος. Δὲν ἤξερα ὅτι «οἶκος» ἦταν τὸ σπίτι. Συλλάβιζα. Τόσο ζῆλο εἶχα, ποὺ μοῦ ἄρεσε νὰ ἀκούω τὰ λόγια χωρὶς νὰ ξέρω τὸ νόημα. Καταλάβατε;

Σιγὰ σιγὰ ὅμως ἀπὸ τὸ ἕνα τροπάριο ποὺ ἤξερα, ποὺ ἐννοοῦσε ἔτσι, εὕρισκα τὴ λέξη τοῦ ἄλλου. Ἔμαθα ἑρμηνεία τῶν λέξεων ἀπὸ τὴ Γραφή.

Καὶ κατάλαβα ὅτι τὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μέγας θησαυρός. Καὶ ὅτι ἄν τὰ διαβάζουμε κάθε μέρα, δὲν ὑπάρχει καλύτερος. Βέβαια, κουραζόμαστε. Καὶ ὅμως!

Νὰ ξέρετε ὅτι ὅλη μέρα «ὡς ἀγαπητὰ τὰ σκηνώματά σου, Κύριε» νὰ λέμε, δὲν χορταίνουμε.

Δὲν ἔχω μνήμη τώρα, τὸ μυαλό μου φύρανε. Μέσα ἀνακάλυψα μόνος μου, ἐγὼ ὁ ταπεινός –καὶ ἄς μὴ λέμε ταπεινολογίες- ἀνακάλυψα ὅτι θησαυροὶ κρύβονται μέσα στὰ Μηναῖα, στὴν Παρακλητική, στὸν Ὄρθρο, στὰ βιβλία τοῦ Τριωδίου, τοῦ Πεντηκοσταρίου.

Καὶ τί θησαυροί. Ἐρωτικοὶ θησαυροί!

Ξέρεις τί πάει νὰ πεῖ «ἐπιποθεῖ καὶ ἐκλείπει ἡ ψυχή μου εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου»;

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ νύμφη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐμεῖς ὅλοι εἴμαστε μέσα στὴν Ἐκκλησία.

Πρέπει νὰ τὰ ἔχετε στὴ μνήμη σας αὐτὰ τὰ πράγματα καὶ μὲ συγχωρεῖτε.

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ Παράδεισος ἐπὶ τῆς γῆς.

Στὴν Ἐκκλησία κατοικεῖ τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος.

Τὸ λέω ἔτσι, τὸ ἔχω διαβάσει ἔτσι, ἐφόσον ὁ Χριστὸς εἶναι στὴν Ἐκκλησία.

Ἐφόσον ὁ Χριστὸς καὶ ὁ Πατέρας του εἶναι ἕνα.

Καὶ εἶπε στὴν προσευχή του, «θέλω, Πατέρα μου, ὅσοι πιστέψουν νὰ εἶναι ὅλοι ἕνα, καθὼς καὶ ἐμεῖς ἕν ἐσμέν».

Τριαδικούς κανόνες ποὺ ἔχω μάθει, ψαλτήρια, πράγματα πάρα πολλά, γιατὶ εἶχα ἔρωτα. Ὁ ἔρωτας μὲ ἔκανε νὰ τὰ προσέχω.

Καθόμουνα. Δὲν ἔγερνα τὸ κεφάλι πίσω στὰ στασίδια. Καθόμουνα ἐκεῖ. Στὸ κάθισμα Ψαλτήρι. Καὶ ἔτσι τὰ ἔμαθα. Ἀπὸ ἐκεῖ ἔμαθα.

Ἐσὺ γραμματισμένος καὶ διαβάζεις καὶ ὅλη σου τὴ ζωὴ τὴν ἔχεις φάει στὰ γράμματα. Ἐγὼ δὲν ἔχω κάνει τέτοια. Οὔτε σπούδασα σὲ σχολὲς καὶ σὲ πανεπιστήμια.

Ὅσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης

 

Τὰ πάντα μέσα μου καὶ γύρω μου

Τὰ πάντα μέσα μου καὶ γύρω μου, καὶ τὰ μικρὰ καὶ τὰ μεγάλα, τὰ περασμένα καὶ τὰ ἄπειρα, καὶ τὰ ἁπλὰ καὶ τὰ αἰνιγματώδη, καὶ τὰ σκοτεινὰ καὶ τὰ φωτεινά, καὶ τὸ ὁρατὸ καὶ τὸ ἀόρατο, καὶ τὸ θνητὸ καὶ τὸ ἀθάνατο, καὶ τὸ καλὸ καὶ τὸ κακό, τὸ πᾶν καὶ τὰ πάντα σὲ ὅλους τους κόσμους ποὺ γνωρίζω καὶ αἰσθάνομαι, μὲ ὑποκινοῦν σὲ μιὰ κραυγὴ καὶ μιὰ προσευχή:

-Κύριε ἐλέησον!

Ὅσιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς

 

Ἕνας χριστιανισμὸς στὰ μέτρα μας

Ὁ ἄνθρωπος ἀπό τῆς βρεφικῆς ἡλικίας σιγά σιγά παύει νά μεγαλώνει μέ τόν Θεό. Ἀλλιῶς διαπαιδαγωγοῦνται τά παιδιά σήμερα. Δέν παιδαγωγοῦνται ἐν Θεῶ. Δέν ὡριμάζει ὁ ἄνθρωπος ὡς θεανθρώπινη προσωπικότητα. Ἀκόμα καί αὐτοί οἱ χριστιανοί συχνά φτιάχνουν ἕναν χριστιανισμό στά μέτρα τους.

Ζεῖ ὁ ἄνθρωπος τόν κόσμο καί παραδέχεται τήν Ἐκκλησία. Παραδέχεται τήν Ἐκκλησία καί ζεῖ τόν κόσμο. Ἔχει κοινή ζωή καί ἐκτιμᾶ τήν ἐκκλησιαστική ζωή. Ἐκτιμᾶ τήν ἐκκλησιαστική ζωή καί ζεῖ κοινή ζωή. Αὐτός εἶναι ὁ πεπτωκός ἄνθρωπος! Γι’ αὐτό καί ἡ Θ.Λειτουργία, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, ἁπλῶς καλλωπίζει τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά δέν… τήν γεμίζει. Δέν εἶναι ἐκκλησιαστική ζωή. Ἡ διασπάθιση τοῦ χρόνου καί οἱ μέριμνες ἐπιφέρουν τόν ἐξοβελισμό τῆς λατρευτικῆς ἐμπειρίας.

Ποιός πηγαίνει στόν Ἑσπερινό, στόν Ὄρθρο; Πόσοι κάνουν Ἀπόδειπνο; Ποιοί γνωρίζουν τίς ἀκολουθίες μας; Ποιοί ἀκούουν κανόνες τῆς Ἐκκλησίας; Ὁ πλοῦτος τῶν ἀκολουθιῶν παραχωρεῖται, σπρώχνεται σέ κάποια γωνία. Θεωρεῖται ἀρκετό μόνο ἡ Θεία Λειτουργία – μάλιστα ὄχι καί ὁλόκληρη ἡ ἀκρόασή της – ὡς ἕνα ἑβδομαδιαῖο ἱερό θέαμα καί ἀκρόαμα.

Οἱ πιστοί μας ἀναπαύονται μέ τήν παρουσία τους στήν Ἐκκλησία, μερικοί δέ προσθέτοντες καί τήν Θεία Κοινωνία νομίζουν ὅτι εἶναι καλύτεροι ἀπό ὅσους μόνο παρίστανται. Ἔτσι ὅμως ἡ Λειτουργία δέν μᾶς τρέφει, δέν μᾶς ἀλλοιώνει, δέν μᾶς ἀνεβάζει σέ θεία βιώματα.

Πιστεύομε στήν ἁγιότητα καί τήν Θεία ἐπιφάνεια, ἀλλά δέν ἐννοοῦμε τήν ἁγιότητα ὡς προσωπική μας μέθεξη καί ἰδιότητα καί ἐνώπιον τῆς θείας ἐπιφανείας δέν διατιθέμεθα «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδίας», γιά νά γίνουμε ἐμεῖς ἅγιοι.

Γέρων Αἰμιλιανὸς Σιμωνοπετρίτης

 

Οἱ καλοὶ ντρέπονται γιατὶ εἶναι καλοὶ

Σήμερα νομίζεται καλὸς σὲ ὅλα, ὅποιος εἶναι ἀδιάφορος, ὅποιος δὲν νοιάζεται γιὰ τίποτα, ὅποιος δὲν νιώθει καμιὰ εὐθύνη. Ἀλλιῶς τὸν λένε σωβινιστή, τοπικιστή, μισαλλόδοξο, φανατικό.

Ὅποιος ἀγαπᾶ τὴν χώρα μας, τὰ ἤθη καὶ ἔθιμά μας, τὴν παράδοσή μας, τὴν γλώσσα μας, θεωρεῖται ὀπισθοδρομικός.

Οἱ ἀδιάφοροι περνοῦν γιὰ φιλελεύθεροι ἄνθρωποι, γιὰ ἄνθρωποι ποὺ ζοῦνε μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας, ποὺ ἔχουν γιὰ πιστεύω τὴν καλοπέραση, τὸ εὔκολο κέρδος, τὶς εὐκολίες, τὶς ἀναπαύσεις, κι ἂς μὴν ἀπομείνῃ τίποτα ποὺ νὰ θυμίζῃ σὲ ποιὸ μέρος βρισκόμαστε, ἀπὸ ποῡ κρατᾶμε, ποιοὶ ζήσανε πρὶν ἀπὸ μᾶς στὴν χώρα μας. 

Ἡ ξενομανία μᾶς ἔγινε τώρα σωστὴ ξενοδουλεία, σήμερα περνᾶ γιὰ ἀρετή, κι ὅποιος ἔχῃ τούτη τὴν ἀρρώστεια πιὸ βαρειὰ παρμένη, λογαριάζεται γιὰ σπουδαῖος ἄνθρωπος…

Ἡ Ἑλλάδα ἔγινε ἕνα παζάρι ποὺ πουλιοῦνται ὅλα, σὲ ὅποιον θέλῃ νὰ τὰ ἀγοράσῃ.

Καταντήσαμε νὰ μὴν ἔχουμε ἀπάνω μας τίποτα ἑλληνικό, ἀπὸ τὸ σῶμα μας ἴσαμε τὸ πνεῦμα μας. Τὸ μασκάρεμα ἄρχισε πρῶτα ἀπὸ τὸ πνεῦμα, καὶ ὕστερα ἔφθασε καὶ στὸ σῶμα.

Περισσότερο ἀντιστάθηκε σὲ αὐτὴ τὴν παραμόρφωση ὁ λαὸς καὶ βάσταξε καμπόσο, μὰ στὸ τέλος τὸν πῆρε τὸ ρεῦμα καὶ πάει καὶ αὐτός. Μάλιστα εἶναι χειρότερος ἀπὸ τοὺς γραμματισμένους.

Τώρα μαϊμουδίζει τὰ φερσίματα καὶ τὶς κουβέντες ποὺ βλέπει στὸν κινηματογράφο, ἔγινε ἀφιλότιμος καὶ ἀδιάντροπος.

Ἐνῷ πρῶτα ξεχώριζε ἀπὸ ἄλλες φυλές, γιατὶ ἦταν σεμνός, φιλότιμος, ντροπαλός, καλοδεκτικός, τώρα ἔγινε ἀγνώριστος. Τὰ ὄμορφα χαρακτηριστικά του σβήνουνε μέρα μὲ τὴν μέρα. Καὶ οἱ λιγοστοὶ ποὺ διατηροῦνε ἀκόμη λίγα σημάδια ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ τῆς ἑλληνικῆς ψυχῆς, παρασέρνονται σὲ αὐτὴ τὴν παραμόρφωση ἀπὸ τοὺς πολλούς, ποὺ εἶναι οἱ ἔξυπνοι, οἱ συγχρονισμένοι, οἱ μοντέρνοι, ἀλλὰ ποὺ εἶναι στ᾿ ἀληθινὰ οἱ ἀναίσθητοι καὶ οἱ ἀποκτηνωμένοι.

Οἱ καλοὶ ντρέπονται γιατὶ εἶναι καλοί, συμμαζεμένοι καὶ μὲ ἀνατροφή. Οἱ ἄλλοι τοὺς λένε καθυστερημένους. Συμπαθητικὸς ἄνθρωπος δύσκολα βρίσκεται πιὰ σήμερα στὸν τόπο μας.

Ἡ μόδα εἶναι νὰ εἶναι κανεὶς ἀντιπαθητικός, κρύος, ἄνοστος καὶ μάγκας. Μάλιστα ὅπως ὅλα φραγκέψανε, φράγκεψε καὶ ὁ μάγκας.

Φώτης Κόντογλου

 

Τὸ φῶς ξεκουράζεται

Λὲς κι ὁλόκληρη ἡ Ἀκρόπολη ἀκούμπησε στὴν στέγη αὐτοῦ τοῦ ταπεινοῦ σπιτιοῦ στ' Ἀναφιώτικα γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ καὶ τὸ φώτισε ἐσωτερικά.

 

Δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά μελαγχολοῦμε

Κάποιος μοναχός τῆς Μονῆς τοῦ Σαρώφ κυριεύθηκε ἀπό μελαγχολία. Μιά φορά μάλιστα πού ἔνιωσε νά φθάνει στήν ἀπόγνωση, ζήτησε τήν συμπαράσταση ἑνός ἀδελφοῦ. Βγῆκαν καί οἱ δύο ἔξω ἀπό τήν Μονή μετά τόν Ἑσπερινό καί ἄρχισαν νά περιπατοῦν στόν κῆπο καί νά παρηγοροῦνται μέ τήν συζήτηση. Πλησίασαν στόν σταῦλο τῆς Μονῆς. Ἐκεῖ κοντά ἄρχιζε τό δρομάκι πού ὁδηγοῦσε στήν πηγή τοῦ Ὁσίου Σεραφείμ. Ὁ ἄρρωστος ἀδελφός θέλησε ν’ ἀλλάξει κατεύθυνση, γιά νά μήν συναντηθεῖ μέ τόν Στάρετς σ’ αὐτήν τήν ψυχική κατάσταση.

Πρίν ὅμως προφθάσουν ν’ ἀπομακρυνθοῦν, τόν βλέπουν νά ἔρχεται πρός τό μέρος τους. Οἱ δύο Μοναχοί ἔπεσαν μέ σεβασμό στά πόδια του. Ἐκεῖνος τούς εὐλόγησε καί τούς μίλησε μέ ἀσυνήθιστη καλωσύνη. Σάν στοργικός πατέρας! Κατόπιν ἄρχισε νά ψάλλει ἕνα τροπάριο τῆς ἐνάτης ὡδῆς τοῦ μικροῦ Παρακλητικοῦ κανόνος τῆς Θεοτόκου, πού ψάλλεται σέ κάθε θλίψη καί δοκιμασία:

«Χαρᾶς μου τὴν καρδίαν πλήρωσον, Παρθένε, ἡ τῆς χαρᾶς δεξαμένη τὸ πλήρωμα, τῆς ἁμαρτίας τὴν λύπην ἐξαφανίσασα.» Γέμισε μὲ χαρὰ τὴν καρδιά μου, Παρθένε, Ἐσὺ ποὺ δέχθηκες μέσα Σου τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ χαρὰ σὲ τέλειο βαθμό, κι ἔτσι ἐξαφάνισες τὴ λύπη ποὺ προκαλοῦσε ἡ ἁμαρτία.

Ὕστερα χτύπησε τό πόδι του στήν γῆ καί εἶπε:

-Δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά μελαγχολοῦμε. Ὁ Χριστός νίκησε τά πάντα! Ἀνάστησε τόν Ἀδάμ! Ἐλευθέρωσε τήν Εὔα! Θανάτωσε τόν θάνατο!

Ἡ ψυχική κατάστασις τοῦ Στάρετς μεταδόθηκε στήν ψυχή τῶν ἀδελφῶν. Ζωογονημένοι τώρα μέ τήν χαρά του, ἐπέστρεψαν στήν Μονή εἰρηνικοί!