Πικρὴ μοναξιὰ

Ἡ μοναξιὰ δὲν ἐξοβελίζεται μ’ εὐφυεῖς συνταγὲς ψυχολόγων, κοινωνιολόγων, συγγραφέων καὶ κηρύκων. Θέλει προσωπικὸ ἀγώνα, ἐσωτερικὴ τακτοποίηση, μετωπικὴ σύγκρουση μὲ τὴν ὑπαρξιακὴ ἄγνωστη ταυτότητά μας, ἀνδρεία ἐνδοσκαφὴ πρὸς ἀνεύρεση τοῦ πρωτόκτιστου κάλλους, ταπεινὴ προσκύνηση τοῦ Θεοῦ, πρὸς μαθητεία καὶ βοήθεια, εἰλικρινῆ καὶ τίμια ἔξοδο πρὸς συνάντηση τῶν ἄλλων, μὲ πνεῦμα θυσίας, μὲ διάθεση κατανοήσεως καὶ παραδοχῆς, ἀλληλοσυμπληρώσεως καὶ ἀλληλοβοήθειας.

Ἔτσι ἡ στείρα καὶ πικρὴ μοναξιὰ μπορεῖ νὰ μεταβληθεῖ σὲ γόνιμη πηγή, μὲ ὕδατα ἀνυπέρβλητης γοητευτικότητας καὶ δυναμικότητας, ἐμβαθύνοντας στὴν ὁλότητά του κι ἀνακαλύπτοντας τὶς δυνάμεις του, τὴν αὐθεντικότητα τοῦ θεόμορφου προσώπου του.

Μόνο ὁ ἐσωτερικὰ ἰσορροπημένος ἄνθρωπος καὶ τακτοποιημένος μπορεῖ νὰ ἔχει ἀγαθὲς σχέσεις μὲ τοὺς ἄλλους, σχέσεις ποὺ ἄρχισαν μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, καὶ τοῦ ἔδωσαν τὴ δύναμη γι’ αὐτὴ τὴν κουβέντα μὲ τὸν ἑαυτό του. Ἔτσι οἱ ἄλλοι γίνονται συλλειτουργοὶ στὸ μυστήριο τῆς λειτουργίας τῆς ζωῆς, ὅπου μεταλαμβάνουμε ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου, μὲ τὴν προσευχή, τὴ φιλία, τὸ γάμο καὶ παρηγοριόμαστε στὸ πολυκύμαντο αὐτὸ ταξείδι τῆς ἐφήμερης ζωῆς μας.

Φοβᾶσαι; Μὴ φοβᾶσαι νὰ σκέφτεσαι τὸ Θεό. Πήγαινε στὴν ἐκκλησία καὶ κάτσε σὲ μία γωνιὰ ἥσυχος. Μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ σὲ λυτρώσει ἀπὸ τοὺς φόβους. Μὲ συγχωρεῖτε ποὺ δυσκολεύομαι νὰ εἶμαι ἀναλυτικός. Δὲν νομίζω ἄλλωστε πὼς χρειάζεται. Πρέπει νὰ νοιώσεις πὼς οἱ σχέσεις σου μὲ τὸ Θεὸ εἶναι ἕνα θέμα δικό σου. Παρότι εἶναι δύσκολο ἐντούτοις πρέπει νὰ κοιτάξει νὰ βρεῖ κανεὶς ἕνα καλὸ πνευματικὸ ὁδηγό. Δὲ συμφέρει ν’ ἀνοίγει κανεὶς εὔκολα τὴν ψυχή του στὸν καθένα. Ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀπύθμενο μυστήριο. Θὰ εἶναι πολὺ τυχερὸς κανεὶς ἂν μπορέσει νὰ βρεῖ στὴ ζωὴ του ἕνα πρόσωπο ποὺ θὰ τὸ σέβεται, θὰ τὸ ἀγαπᾶ καὶ θὰ τὸ ἐμπιστεύεται καὶ μὲ χαρὰ θὰ τὸ ἀκολουθεῖ. Κι ὅσο νωρίτερα γίνει αὐτὸ τόσο καλύτερα.

π. Μωυσῆς Ἁγιορείτης

Ὅσο μπορεῖς

Κι ἂν δὲν μπορεῖς νὰ κάμεις τὴν ζωή σου ὅπως τὴν θέλεις,

τοῦτο προσπάθησε τουλάχιστον

ὅσο μπορεῖς: μὴν τὴν ἐξευτελίζεις

μὲς στὴν πολλὴ συνάφεια τοῦ κόσμου,

μὲς στὲς πολλὲς κινήσεις κι ὁμιλίες.

Μὴν τὴν ἐξευτελίζεις πιαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνὰ κ' ἐκθέτοντάς την,

στῶν σχέσεων καὶ τῶν συναναστροφῶν

τὴν καθημερινὴν ἀνοησία,

ὡς ποὺ νὰ γίνει σὰ μιὰ ξένη φορτική.

Κωνσταντῖνος Π. Καβάφης 

Θέλω νὰ χτίσω ἕνα σπιτάκι

Θέλω νὰ χτίσω ἕνα σπιτάκι

στὴ μοναξιὰ καὶ στὴ σιωπή.

Ξέρω μιὰ πράσινη ραχούλα...

Δὲ θὰ τὸ χτίσω ἐκεῖ.

Ξέρω στὴ χώρα τὴ μεγάλη

τὸν πλούσιο δρόμο τὸν πλατύ,

μὲ τὰ παλάτια καὶ τοὺς κήπους...

Δὲ θὰ τὸ χτίσω ἐκεῖ.

Ξέρω τὸ πρόσχαρο ἀκρογιάλι

ὅλο τὸ κῦμα τὸ φιλεῖ,

κρινόσπαρτη εἶναι ἡ ἀμμουδιά του...

Δὲ θὰ τὸ χτίσω ἐκεῖ

Ἀτέλειωτη τραβάει μιὰ στράτα

σκίζει μιὰ χέρσα ἁπλοχωριά

σκληρὰ τὴ δέρνει τὸ ἀγριοκαίρι

κι ὁ λίβας τὴ χτυπᾶ.

Μιὰ στράτα χιλιοπατημένη,

τὸν καβαλλάρη νηστικό,

τὸν πεζοδρόμο διψασμένο

θάφτει στὸν κουρνιαχτό.

Ἐκεῖ τὸ σπίτι μου θὰ χτίσω

μὲ μιὰ βρυσούλα στὴν αὐλή,

πάντα ἡ γωνιά του θὰ καπνίζει

κι ἡ θύρα του θἆναι ἀνοιχτή.

Κωστὴς Παλαμᾶς

Ἡ ζωὴ εἶναι ἕνα δῶρο

Ὅταν ἀναπολῶ τὸ παρελθόν μου καὶ σκέφτομαι πόσο χρόνο ἔχω χάσει γιὰ τὸ τίποτα, πόσο πολὺ χρόνο ἔχω σπαταλήσει ματαιοπονώντας, σὲ λάθη, τεμπελιά, σὲ ἀνικανότητα γιὰ νὰ ζήσω – πόσο λίγο ἐκτιμοῦσα τὴ ζωή, πόσες φορὲς ἁμάρτησα ἐνάντια στὴν καρδιά μου καὶ στὴν ψυχή μου – τότε ἡ καρδιά μου ματώνει.

Ἡ ζωὴ εἶναι ἕνα δῶρο, ἡ ζωὴ εἶναι εὐτυχία, κάθε λεπτὸ μπορεῖ νὰ εἶναι μία αἰωνιότητα εὐτυχίας. Δὲν εἶμαι οὔτε κακόκεφος οὔτε ἀποκαρδιωμένος. Ἡ ζωὴ βρίσκεται παντοῦ, ἡ ζωὴ εἶναι ἐντός μας, ὄχι ἐκτός μας.

Θὰ βρίσκομαι ἀνάμεσα σὲ ἀνθρώπινα πλάσματα καὶ θὰ εἶμαι ἕνας ἄντρας μεταξὺ ἀντρῶν κι ἔτσι θὰ παραμείνω γιὰ πάντα, δὲν θὰ ἀποκαρδιωθῶ καὶ δὲν θὰ τὰ παρατήσω ὅ,τι κι ἂν συμβεῖ – αὐτὸ εἶναι ἡ ζωή, αὐτὸ εἶναι τὸ νόημά της, θὰ τὸ θυμᾶμαι γιὰ πάντα. Αὐτὴ ἡ ἰδέα ἔχει κυριεύσει τὴ ζωή μου καὶ τὸ αἷμα μου.

Φιοντὸρ Ντοστογιέφσκι

Γράμμα πρὸς τὸν ἀδελφό του, ὅταν γλίτωσε ἀπὸ τὸ ἐκτελεστικὸ ἀπόσπασμα

Ἡ χάρη τῆς ἀγάπης

Ὁ ἐπιστήμονας προσελκύει μὲ τὶς γνώσεις του, ὁ πλούσιος μὲ τὰ πλούτη του, ὁ ὡραῖος μὲ τὴν ὀμορφιά του, ὁ μάστορας μὲ τὴν τέχνη του. Ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς μόνον ἕναν περιορισμένο ἀριθμὸ ἀτόμων μπορεῖ νὰ ἑλκύσει. Ἐνῶ ἡ ἀγάπη ὅμως μπορεῖ νὰ ἑλκύσει ὅλα τὰ ἀνθρώπινα πλάσματα. Ἡ χάρη τῆς ἀγάπης εἶναι ἀπεριόριστη. Καὶ ὁ μορφωμένος καὶ ὁ ἀμόρφωτος καὶ ὁ πλούσιος καὶ ὁ φτωχὸς καὶ ὁ ἐπιδέξιος καὶ ὁ ἀδέξιος καὶ ὁ ὄμορφος καὶ ὁ ἄσχημος καὶ ὁ ὑγιὴς καὶ ὁ ἄρρωστος καὶ ὁ νεαρὸς καὶ ὁ ἡλικιωμένος, ὅλοι θέλουν νὰ τοὺς ἀγαπᾶνε. Ὁ Χριστὸς χάρισε τὴν ἀγάπη του σὲ ὅλους καὶ μὲ τὴν ἀγάπη του προσείλκυσε τοὺς πάντες. Τοὺς ἀγκάλιασε ὅλους, ἀκόμη καὶ τοὺς νεκροὺς ποὺ ἀπὸ παλιὰ σάπιζαν ξεχασμένοι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.

Ὁ ἄνθρωπος καὶ νεκρὸς θέλει νὰ τὸν ἀγαπᾶνε. Γι᾽ αὐτὸ πολλοὶ παλεύουν ἐναντίον τοῦ θανάτου καὶ μετὰ τὸν θάνατο. Καὶ γι᾽ αὐτὸ τὸ λόγο πολλοὶ προσπαθοῦν μὲ κληρονομιές, μὲ δῶρα ἢ μὲ εὐεργεσίες ποὺ κάνουνε σὲ διάφορα ἱδρύματα νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων καὶ μετὰ τὸν θάνατό τους. Ὁ ἄνθρωπος καὶ νεκρὸς θέλει νὰ τὸν ἀγαπᾶνε. Οἱ ἄνθρωποι βέβαια ἔχουν ἀγάπη γιὰ τοὺς πεθαμένους συγγενεῖς τους.

Ὁ Χριστὸς εἶπε: «Θὰ ὑψωθῶ ἀπὸ τὴ γῆ, ὅλους τούς ἀνθρώπους θὰ τοὺς τραβήξω κοντά μου». Ὁ Χριστὸς πάνω στὸν σταυρό, θυσιάζοντας τὸν ἑαυτό Του, λόγω τῆς ἀγάπη Του σήκωσε τὸ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν ὅλων, ἀκόμη καὶ αὐτῶν ποὺ βρίσκονταν στὸν Ἅδη. Πρὶν τὸν Χριστό, κόρη μου, δὲν ὑπῆρχε οὔτε διδασκαλία γιὰ τὴν ἀγάπη ἀλλὰ οὔτε καὶ θρησκεία ἀγάπης.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς