Σάββατο 31 Μαΐου 2014


Τραγούδι τοῦ παλιοῦ καιροῦ

λλάζουν ο καιροί περνᾶν τά χρόνια
το
κόσμου τό ποτάμι εἶναι θολό
μά ἐγώ θά βγῶ στο
ὀνείρου τά μπαλκόνια
γιά νά σέ ἰδῶ σκυμμένο στόν πηλό
καράβια νά κεντᾶς καί χελιδόνια.
Τό πέλαγο πικρό κι ἡ γῆ μας λίγη
καί τό νερό στά σύννεφα ἀκριβό
τό κυπαρίσσι ἡ γύμνια τό τυλίγει
τό χόρτο καίει τή στάχτη του βουβό
κι ἀτέλειωτο το
ἥλιου τό κυνήγι.
Κι ἦρθες ἐσύ καί σκάλισες μιά κρήνη
γιά τόν παλιό το
Πόντου ναυαγό
πού χάθηκε, μά ἡ μνήμη του ἔχει μείνει
κοχύλι λαμπερό στήν Ἀμοργό
καί βότσαλο ἁρμυρό στή Σαντορίνη.
Κι ἀπ' τή δροσιά πού σάλεψε στή φτέρη
πῆρα κι ἐγώ τό δάκρυ μιᾶς ροδιᾶς
γιά νά μπορῶ σέ το
το τό δεφτέρι
καημούς νά συλλαβίζω τῆς καρδιᾶς
μέ τοῦ παραμυθιο
τό πρῶτο ἀστέρι.
Μά τώρα πού ἡ Μεγάλη φτάνει Τρίτη
κι Ἀνάσταση θ' ἀργήσει νά φανεῖ
θέλω νά πᾶς στή Μάνη καί στήν Κρήτη
μέ συντροφιά σου ἐκεῖ παντοτινή
τό λύκο τόν ἀητό καί τόν ἀστρίτη.
Κι ἃμα θά δεῖς κρυφά στό μέτωπό σου
νά λάμπει μ' ἀπαλή μαρμαρυγή
τ' ἀλλοτινό πεφτάστερο, σηκώσου
νά ζωντανέψει πάλι μιά πηγή
πού καρτερεῖ στό βράχο τό δικό σου.

Νίκος Γκάτσος

Τετράδιο 146 * Μάϊος 2012 

Παρασκευή 30 Μαΐου 2014


Στὸ παιδὶ θὰ πεῖς τὴν ἀλήθεια

Τὰ παιδιὰ μὲ τοὺς συνεχεῖς ἐπαίνους δὲν οἰκοδομοῦνται. Γίνονται ἐγωιστὲς καὶ κενόδοξοι. Θ θέλουν σ’ λη τους τ ζω ν τος παινον λοι διαρκς, στω κι ν τος λένε κα ψέματα. Δυστυχς σήμερα μάθανε λοι ν λένε κα ψέματα κα τ δέχονται ο κενόδοξοι, εναι τροφή τους. «Πές το, κι ς εναι ψέμα, κι ς εναι ερωνεία», λένε. Θες ατδν τ θέλει. Θες θέλει τν λήθεια. Δυστυχς, ατ δν τ καταλαβαίνουν λοι κα κάνουν τ ντελς ντίθετο.
Τ παιδιά, ταν τ παινες συνεχς, χωρς διάκριση, τ πειράζει ντίθετος. Τος ξεσηκώνει τὸν μύλο το γωισμο καί, συνηθισμένα πμικρ στος παίνους πγονες κα δασκάλους, προχωρον σως στ γράμματα, λλ τί τ φελος; Στ ζω θβγον γωιστς κα χι χριστιανοί. Ο γωιστς δν μπορον ν εναι ποτ χριστιανοί. Οἱ ἐγωιστς θέλουν διαρκς λοι ν τος παινον, λοι ν τος γαπνε, λοι ν λένε καλ γι’ ατούς, πράγμα πο Θεός μας, κκλησία μας, Χριστός μας δν τ θέλει.
θρησκεία μας δν θέλει ατν τν τρόπο, ατ τν γωγή. ντίθετα, θέλει τ παιδι π μικρ ν μαθαίνουν στν λήθεια. λήθεια το Χριστο τονίζει τι, μα παινες ναν νθρωπο, τν κάνεις γωιστή. γωιστς εναι μπερδεμένος, δηγούμενος π το διαβόλου κα το κακο πνεύματος. τσι, μεγαλώνοντας μέσα στν γωισμό, πρώτη του δουλει εναι ν’ ρνεται τν Θεκα ν εναι νας γωιστς προσάρμοστος μέσα στν κοινωνία. Πρέπει ν πες τν λήθεια, ν τ μάθει νθρωπος. λλις τν ποστηρίζεις στν μορφωσιά του. ταν πες στν λλο τν λήθεια, ατς κατατοπίζεται, προσέχει, κούει κα τος λλους, γκρατεύεται.
τσι κα στ παιδθ πες τν λήθεια, θ τ μαλώσεις, γι ν κατατοπιστεῖ ὅτι ατ πο κάνει δν εναι καλό. Τί λέει σοφς Σολομών; «ς φείδεται τς βακτηρίας, μισε τν υἱὸν ατο, δ γαπν, πιμελς παιδεύει». χι, μως, ν τ δέρνεις μ τ μαγκούρα. Τότε φεύγουμε π’ τ ρια κα γίνεται τ ντίθετο. Μ τν παινο π μικρ τ παιδιά μας τ δηγομε στν γωισμό. Κα τν γωιστ μπορε κα ν τν κοροϊδεύεις, ρκε ν το λς τι εναι καλός, ν το φουσκώνεις τ γώ του. Κι τσι σο λέει: «, ατς πο μ’ παινε, ατς εναι καλός». Ατ δν εναι σωστ πράγματα.
Ἐπειδὴ ὁ ἄνθρωπος μεγαλώνει μὲ τὸν ἐγωισμό, ἀρχίζουν τὰ μπερδέματα μέσα του, ὑποφέρει, δὲν ξέρει τί νὰ κάνει. Αἰτία τῆς ψυχικῆς ἀκαταστασίας εἶναι ὁ ἐγωισμός. Αὐτὸ τὸ πράγμα καὶ οἱ ἴδιοι οἱ ψυχίατροι, ἅμα τὸ μελετήσουν, θὰ τὸ βροῦν, ὅτι ὁ ἐγωιστὴς εἶναι ἄρρωστος. Ποτ δν πρέπει ν παινομε τος συνανθρώπους μας κα ν τος κολακεύουμε, λλ ν τος δηγομε στν ταπείνωση κα στν γάπη τοΘεο. Κι οτε ν πιζητομε μες ν μς γαπνε, λέγοντας παίνους στος λλους. Νμαθαίνουμε ν’ γαπμε κι χι ν ζητομε ν μς γαπνε. Ν’ γαπμε λους κα ν κάνουμε θυσίες, σο μπορομε μεγάλες, γι λους τος ν Χριστῷ ἀδελφος νιδιοτελς, χωρς ν περιμένουμε παίνους κι γάπη π’ ατούς. Ατο θκάνουνε γι μς ,τι Θες τος λέει. ν εναι κι κενοι χριστιανοί, θ δώσουνε δόξα στν Θεό, πο βρεθήκαμε κα τος βοηθήσαμε τος επαμε ναν καλ λόγο.
τσι ν δηγετε κα τ παιδι το σχολείου. Ατ εναι λήθεια. λλις γίνονται προσάρμοστα. Δν ξέρουν τί κάνουν κα πο βαδίζουν κα ατία εμαστε μες, πο τκάναμε τσι. Δν τ δηγήσαμε στν λήθεια, στν ταπείνωση, στν γάπη το Θεο. Τ κάναμε γωιστς κα νά τ ποτέλεσμα τώρα. πάρχουν, μως, κα παιδι πο προέρχονται πγονες ταπεινος κι π μικρ ταν εναι, τος μιλνε γιτν Θε κα γι τν γία ταπείνωση. Ατ τ παιδι δν δημιουργον προβλήματα στος συνανθρώπους τους. Δν θυμώνουν, ταν τος ποδεικνύεις τ λάθος τους, λλ προσπαθον ν τ διορθώσουν κα προσεύχονται Θες ν τος βοηθήσει ν μ γίνουν γωιστές.
γώ, τί ν σς π, ταν εχα πάει στ γιον ρος, πγα σ κάτι γέροντες γιότατους. Ατο ποτ δν μοεπαν «μπράβο». Πάντα μ συμβουλεύανε πς ν γαπάω τν Θε κα πς ν εμαι πάντα ταπεινός. Ν πικαλομαι τν Θε ν μ’ νισχύει στν ψυχή μου κα ν Τν γαπάω πολύ. Οτε τ ξερα ατ τ «μπράβο», οτε ποτ τ ζήτησα. ντίθετα στενοχωριόμουνα, μα ο Γέροντές μου δν μ μαλώνανε. λεγα: «Ν πάρει εχή, δν ηρα γέροντες καλούς!». θελα ν μ παιδεύουνε, ν μμαλώνουνε, ν μο φέρονται σκληρά. Ατ πο σς λέω τώρα, ν τ’ κούσει νας χριστιανός, τί θ πε;  Θ τ χάσει κα θ τ’ πορρίψει. Κι μως, ατ εναι τ σωστό, τταπεινό, τ κραιφνές.
Οτε ο γονες μου μο επαν ποτ «μπράβο». Οτε τ θελα τ «μπράβο». Γι’ ατ ,τι κανα, τ κανα νιδιοτελς. Τώρα πο μ’ παινον ο νθρωποι, ασθάνομαι πολ σχημα. Τί ν σς π... Κλωτσάω μέσα μου, ταν ο λλοι μο λένε «μπράβο». λλ δν μ’ βλαψε πο μαθα τν ταπείνωση. Κα τώρα γιατί δν θέλω ν μ’ παινον;  Διότι ξέρω τι παινος τν κάνει κούφιο τν νθρωπο κα διώχνει τν χάρι το Θεο. Κα χάρις τοΘεο ρχεται μόνο μ τν γία ταπείνωση. νθρωπος ταπεινς εναι τέλειος νθρωπος. Δν εναι ραα ατά; Δν εναι ληθινά;
Σ’ ποιον τ πες ατ θ πε: «Τί λές, καλέ, μα δν παινέσεις τ παιδ οτε ν διαβάσει μπορε, οτε, οτε...». Μ συμβαίνει ατό, γιατ τσι εμαστε μες κα κάνουμε κα τ παιδί μας τσι. Τ φυσικό το νθρώπου, τσι πως τν πλασε Θεός, εναι ταπείνωση. ν γωισμς εναι κάτι τ φύσικο, εναι ρρώστια, εναι παρ φύσιν. Δν νομίζετε τι ατ εναι ατία πο τ παιδι χάνονται, πο ο νθρωποι νταρτεύουν; Εναι γωισμός, ποτος χουν π’ τν μικρ λικία μφυτεύσει ο γονες. διάβολος εναι μέγας γωιστής, μέγας ωσφόρος. Δηλαδ ζομε τν ωσφόρο μέσα μας, ζομε τν διάβολο. Δν ζομε τν ταπείνωση. ταπείνωση εναι το Θεο, εναι κάτι τ παραίτητο γι τν ψυχ το νθρώπου. Εναι κάτι τ ργανικό. Κι ταν λείπει, εναι σν ν λείπει π’ τν ργανισμ καρδιά. καρδι δίνει ζω στν ργανισμό. Κα ταπείνωση δίνει ζω στν ψυχή. Μ τν γωισμ νθρωπος εναι πλέον μ τ μέρος το κακοπνεύματος, δηλαδ ναπτύσσεται μ τ κακ πνεμα καὶ ὄχι μ τ γαθό.

Γέρων Πορφύριος

Τετράδιο 146 * Μάϊος 2012