Ἡ γλώσσα τῆς λατρείας

Οἱ Ἕλληνες διά τῆς φιλοσοφίας ἔφθασαν εἰς τά ὑψηλότερα δυνατά ὅρια ἀναπτύξεως τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος καί διά τῆς γλώσ­σης παρουσίασαν τήν τελειοτέραν δυνατήν μορφήν ἐκφράσεως τοῦ ἀνθρωπίνου λόγου. Τήν μορφήν ταύτην τῆς ἐκφράσεως προσέλα­βε καί ἐχρησιμοποίησε κατά πρόνοιαν Θεοῦ εἰς τήν Λατρείαν ἐπί δύο χιλιετίας ἡ Ἐκκλη­σία τοῦ Χριστοῦ. Ἡ Λειτουργία, ὡς τό κορυφαῖον μέσον ἀναφορᾶς τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεόν εἶναι φυσικόν νά ἔχη ὡς ἐκφραστικόν ὄργανον τήν κατά τό δυνατόν τελειωτέραν γλώσσαν.
Ἡ χρῆσις τοῦ τελειοτέρου ὑπάρχοντος γλωσσικοῦ ὀργάνου εἰς τάς λατρευτικάς συ­νάξεις βοηθᾶ τούς πιστούς νά διατηροῦν τήν αἴσθησιν τοῦ Τελείου καί συμβάλλει εἰς τήν πληρεστέραν δυνατήν κοινωνίαν μετ' αὐτοῦ. Ἡ ἐπί τοσοῦτον χρόνον χρησιμοποιηθεῖσα καί καθαγιασθεῖσα γλώσσα τῆς Θ. Λειτουρ­γίας, ἥτις δύναται νά χαρακτηρισθῆ καί ὡς κατηγόρημα τῆς ὀρθοδόξου λατρείας, εἶναι ἀδύνατον νά ἀντικατασταθῆ ἄνευ οὐσιώδους βλάβης αὐτῆς ταύτης τῆς λατρείας.

Διά τούς λόγους τούτους εἴμεθα κατηγο­ρηματικῶς πεπεισμένοι ὅτι εἶναι ἀναγκαία ἡ χρῆσις τῆς παραδεδομένης Λειτουργικῆς γλώσσης ἐν ταῖς ἐκκλησιαστικαῖς ἀκολουθίαις. Οὐδόλως ὑπάρχει ἀνάγκη ἀντικαταστά­σεως αὐτῆς ὑπό τῆς γλώσσης τῆς καθ' ἡμέραν ζωῆς, πράγμα ὅπερ ἀναποφεύκτως θά καταβιβάση τό πνευματικόν ἐπίπεδον καί θά προξενήση οὕτως ἀνυπολόγιστον ζημίαν. Εἶναι ἄτοποι οἱ ἰσχυρισμοί περί τοῦ δῆθεν ἀκατανοήτου διά πολλούς συγχρόνους ἀνθρώ­πους τῆς παλαιᾶς ἐκκλησιαστικῆς γλώσσης, μάλιστα δέ δι' ἀνθρώπους ἐγγραμμάτους καί πεπαιδευμένους εἰσέτι. Δι' αὐτούς ἡ ἐκμάθησις μικροῦ ἀριθμοῦ λέξεων αἵτινες δέν εἶναι ἐν χρήσει εἰς τήν καθ' ἡμέραν ζωήν εἶναι ὑπόθεσις ὀλίγων ὡρῶν. Πάντες ἀνεξαι­ρέτως καταβάλλουν τεραστίας προσπαθείας διά τήν ἀφομοίωσιν πολυπλόκων ὁρολογιῶν διαφόρων τομέων τῆς ἐπιστημονικῆς ἤ τῆς τεχνικῆς γνώσεως, τῆς πολιτικῆς, τῆς νομικῆς καί τῶν κοινωνικῶν ἐπιστημῶν, γλώσσης φιλοσοφικῆς ἤ ποιητικῆς κ.α.. Διατί λοιπόν ἀναγκάζομεν τήν Ἐκκλησίαν νά ἀπολέση γλώσσαν ἀπαραίτητον διά τήν ἔκφρασιν ὑψίστων μορφῶν τῆς θεολογίας καί τῶν πνευματικῶν βιωμάτων;

Γέρων Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ

Τετράδιο 128 * Σεπτέμβριος 2010