Ἡ θρησκεία καί ἡ ἀγάπη

Τό πρῶτο πράμα στή ζωή μου εἶναι ἡ ζωή. Ἔπειτα ἔρχονται τά ἄλλα ὅλα, ἡ σκέψη, ἡ δουλειά, τά ἐνδιαφέροντα, ἡ ἀπασχόληση μέ διάφορα προβλήματα ἤ ζητήματα, ἡ διανόηση κοντολογίς ἤ τά γράμματα καί οἱ τέχνες. Δέν μπορῶ, δηλαδή, κάθε μέρα νά βάζω, πρῶτα ἀπό τή ζωή μου, τήν ἀπασχόλησή μου μέ ὅσα διαβάζω σέ βιβλία, μέ ὅσα γράφω ἤ ἀναπτύσσω ἤ διαλογίζομαι ἤ ἀπασχολοῦμαι, ἐπειδή τάχα κατέχω μίαν ἰδιότητα ἄλλη ἀπό τή ζωή –καί γιά μερικούς σπουδαιότερη– ἐκείνη τοῦ σκεφτόμενου ἤ τοῦ φιλόσοφου ἤ τοῦ κριτικοῦ ἤ τοῦ ἐρευνητῆ ἤ τοῦ περιφερόμενου ὁμιλητή σέ συναπαντήματα καί συνέδρια. Δέν κάνω ὅπως ἄλλοι. Ὅμως στή ζωή μου μέσα ὑπάρχουν ἡ θρησκεία καί ἡ ἀγάπη, οἱ μόνες δυνάμεις πού ἀναταράζουν τά βάθη μας, καταπῶς ὡραῖα τό σημείωνε ἀπό νωρίς στή ζωή τή δικιά του ὁ W. B. Yeats. Τά ὑπόλοιπα ὅλα ταράζουν λίγο τήν ἐπιφάνεια καί αὐτό εἶναι ὅλο. («The only two powers that trouble the deeps are religion and love, the others make a little trouble upon the surface» – γύρω στό 1898, θαρρῶ).

Ζήσιμος Λορεντζάτος