Δὲν τρώω κρέας

Στὰ μέσα Φεβρουαρίου ὁ τσάρος Ἰβὰν ὁ Τρομερὸς ἔφτασε μπροστὰ στὸ Πσκὼβ καὶ σταμάτησε στὸ χωριὸ Λιουμπιατίνο, πέντε βέρστια ἀπὸ τὴν πόλη. Δὲν ἐρχόταν ἀπὸ τὴν Λιθουανία ἀλλὰ ἀπὸ τὸ Νόβγκοροντ, τὸ Μεγάλο, ποὺ πέρασε διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου ἀπὸ τὰ στρατεύματά του. Ἡ ἴδια μοίρα περίμενε καὶ τὸ Πσκώβ, «τὸν δευτερότοκο ἀδελφὸ τοῦ Νόβγκοροντ», ποὺ ἦταν ἐπίσης ὕποπτος προδοσίας.

Ὁ πανικὸς κυρίευσε τοὺς κατοίκους. Μερικοὶ ἤθελαν νὰ τὸ βάλουν στὰ πόδια. Ἄλλοι μιλοῦσαν γιὰ ἀντίσταση. Ὅταν τὴν Κυριακὴ τὸ πρωὶ -δεύτερη Κυριακὴ τῆς μεγάλης Σαρακοστῆς- ὁ τσάρος, ὑπὸ τοὺς ἤχους τῆς καμπάνας, μπῆκε στὴν πόλη, βρῆκε τὸν πληθυσμὸ μὲ γιορτινὰ ροῦχα καὶ κάθε μία οἰκογένεια γονατισμένη μπροστὰ στὴν κατοικία της νὰ τοῦ προσφέρει τὸ ψωμὶ καὶ τὸ ἁλάτι, ὅπως ἦταν ἡ συνήθεια.

Ξαφνικά, κουνώντας ἕνα μπαστούνι, ὅπως ἕνα παιδὶ ποὺ μιμεῖται τὸν καβαλάρη, ἐμφανίζεται ἕνας ἄνθρωπος, πηγαίνει ἀπέναντι ἀπὸ τὸν τσάρο καὶ στὴν συνέχεια ἀρχίζει νὰ φωνάζει: «Ἰβάνουσκα! Ἰβάνουσκα! Εἶναι καλύτερο νὰ φᾶς τὸ ψωμὶ καὶ τὸ ἁλάτι παρὰ νὰ πίνεις ἀνθρώπινο αἷμα». Ὁ τσάρος ἔδωσε διαταγὴ νὰ τὸν συλλάβουν. Ἀλλὰ αὐτὸς ἐξαφανίστηκε.

Ὁ ἡγεμόνας παρέστη στὴ Δοξολογία μέσα στὴν Ἁγία Τριάδα, ποὺ ὑψώνεται εὐέλικτη καὶ ἄσπρη πάνω ἀπὸ τὸν ποταμὸ Βελικάγια, προσκύνησε τὰ λείψανα τοῦ πρίγκιπα Βσέβολοντ Γαβριήλ, ποὺ ἦταν ἐκεῖ, καὶ ἐξέφρασε τὴν ἐπιθυμία νὰ δεχτεῖ τὴν εὐλογία τοῦ Νικολάου τοῦ Σαλοῦ, γιὰ τὸν ὁποῖον εἶχε ἀκούσει νὰ μιλοῦν. Αὐτὸς ἔμενε σὲ μία γωνία κάτω ἀπὸ τὸ καμπαναριό. Ὁ τσάρος βρῆκε ἐκεῖ ἕνα γιορτινὸ τραπέζι, ποὺ εἶχε ἑτοιμαστεῖ γι’αὐτὸν: ἕνα κομμάτι ὠμὸ κρέας πάνω σ’ ἕνα ἄσπρο τραπεζομάντιλο.

– «Φάε», εἶπε ὁ γιουροντίβυ (ὁ σαλὸς).

– «Εἶμαι χριστιανός», ἀπάντησε ὁ Τσάρος, «καὶ δὲν τρώω κρέας τὴν Σαρακοστή».

– Ἀλλὰ ὅμως πίνεις τὸ αἷμα τῶν χριστιανῶν, τοῦ ἀντεῖπε ὁ σαλός.

Καὶ ἀπείλησε τὸν Ἰβάν, ἐπιτάσσοντας νὰ σταματήσει τοὺς σκοτωμοὺς καὶ τὶς διαρπαγὲς τῶν ἐκκλησιῶν χρησιμοποιώντας γι᾽ αὐτὸν φρικτὰ λόγια, ὅπως ἀναφέρει τὸ Χρονικόν.

Εἰρήνη Γκοραΐνωφ