Οἱ δοκιμασίες τοῦ Ρωσικοῦ λαοῦ

Εἶσθε βέβαιος ὅτι τά σημερινά δεινά τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ εἶναι μία θεϊκή τιμωρία; Ὁμολογῶ ὅτι ἐγώ δέν εἶμαι βέβαιος. Προσέξτε μήν πέσουμε σέ ἁμαρτία, ἄν θεωρήσουμε κάθε βάσανο εἴτε ἑνός ἄτομου εἴτε ἑνός ὁλοκλήρου λαοῦ σάν μία τιμωρία ἀπό τόν θεό. Οἱ τρεῖς σταυροί στόν Γολγοθᾶ μᾶς διδάσκουν νά εἴμαστε προσεκτικοί στήν ἐκτίμηση τῆς δυστυχίας, ὅποια κι ἄν εἶναι αὐτή. Μήπως σταυρώθηκε ὁ Χριστός τιμωρούμενος ἀπό τόν Θεό; Στήν μεγάλη χορεία αὐτῶν πού ὑπέμειναν βάσανα, βλέπουμε προφῆτες, ἀποστόλους καί πολλούς προφανῶς δικαίους ἀνθρώπους. Τά βάσανά τους, ἀναμφισβήτητα, δέν μπορεῖ νά ἦταν τιμωρία ἀπ’ τόν θεό. Ἐάν ὑπέφεραν ἐξ αἰτίας κάποιων ἁμαρτιῶν, οἱ ἁμαρτίες αὐτές δέν ἦταν δικές τους. Ἔτσι, ὁ μόνος ἀναμάρτητος, Αὐτός πού ὑπέμεινε τό μεγαλύτερο βάσανο, χωρίς ἀμφιβολία ὑπέφερε γιά ἁμαρτίες ὄχι δικές του, ἀλλά ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Τά βάσανα τῆς Ἁγίας Ρωσίας προέρχονται σίγουρα ἀπό ἁμαρτίες, ἀλλά τίνος; Εἶναι ἀνάγκη νά τό ἐξηγήσουμε: θυμηθῆτε τό γνωστό περιστατικό τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅταν ὁ Κύριος ἐξηγοῦσε στούς Ἰουδαίους τόν θάνατο τῶν δεκαοκτώ ἐκείνων ἀνθρώπων πού κατεπλάκωσε ὁ πύργος τοῦ Σιλωάμ. Εἶπε πώς χάθηκαν, ὄχι γιατί ἦταν οἱ πιό ἁμαρτωλοί ἤ οἱ περισσότερο ἔνοχοι ἀπ’ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τῆς Ἱερουσαλήμ, ἀλλά γιά νά χρησιμεύση ὁ θάνατός τους σάν μία προειδοποίησις πρός τούς πιό ἁμαρτωλούς ἀπό ἐκείνους. Ἀσυζητητί δέν ἦταν οἱ πιό ἁμαρτωλοί: «Οὐχί, λέγω ἡμῖν, ἀλλ’ ἐάν μή μετανοήσητε, πάντες ὁμοίως ἀπολεῖσθε» (Λουκ. ιγ’ 5).

Εἶναι ἡ Ρωσία ἡ πιό ἁμαρτωλή χώρα, ὥστε νά ὑποφέρη τά πιό σκληρά βάσανα ἀπ’ ὅλους τοὺς λαούς; Δύο πράγματα εἶναι φανερά σ’ ὅλον τόν κόσμο: πρῶτον ὅτι ὁ ρωσικός λαός καίγεται στήν φωτιά τοῦ μαρτυρίου, ὅπως κάποτε οἱ τρεῖς παῖδες στήν κάμινο τῆς Βαβυλῶνος, καί δεύτερον οἱ ὑλιστικές καί ἀθεϊστικές θεωρίες, πού ἔβαλαν αὐτή τή φωτιά στή Ρωσία, δέν προῆλθαν ἀπό τόν ὀρθόδοξο ρωσικό λαό, ἀλλά ἀπό μή ὀρθοδόξους. Ὅλα παραμένουν ἕνα μυστήριο τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά εἰσχωρήσουμε σ’ αὐτό τό φοβερό μυστήριο. Σάν κάτι ἀνάλογο τῶν παθημάτων τοῦ ρώσικου λαοῦ μποροῦμε ν’ ἀναφέρουμε τόν δίκαιο καί πολυάθλο Ἰώβ, στόν ὁποῖο ὁ πόνος προξένησε ὠφέλεια καί τώρα ὠφελεῖ πολλούς, πολλούς ἄλλους ἀκόμη. Μποροῦμε νά δοῦμε τά δεινά τῆς Ρωσίας σάν ἕνα σημεῖο τοῦ Θεοῦ πρός ὅλους τοὺς ἄλλους λαούς, γιά ν’ ἀποφύγουν τόν ὑλισμό στήν θεωρία καί τήν πράξη, στήν σκέψη καί τά ἔργα.

Ὅλοι οἱ διάσημοι γιά τήν πνευματική ζωή τους ἄνθρωποι τόν περασμένο αἰώνα μίλησαν ξεκάθαρα γιά τήν ἀφροσύνη καί τήν καταστροφή πού μπορεῖ νά προέλθη ἀπ’ αὐτές τίς θεωρίες. Ὡστόσο τά λόγια τους δέν ἔπεισαν. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ἡ φρίκη αὐτῶν τῶν θεωριῶν ἔγινε πράξι. Ὅπως κάποτε ὁ πύργος τοῦ Σιλωάμ σωριάστηκε πάνω σέ ἐκείνους τούς δεκαοκτώ, ἔτσι καί ὁ πύργος ὅλων τῶν ἐσφαλμένων ἰδεῶν καί θεωριῶν γκρεμίζεται τώρα πάνω στόν μεγάλο ρωσικό λαό, γιά νά τό δῆ ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος, μήν τυχόν καί συνέλθη ἀπ’ αὐτές τίς καταστρεπτικές θεωρίες, πού σκοτώνουν τήν ψυχή. Ποιός θά τολμήση νά πῆ ὅτι αὐτός ὁ σύγχρονος πύργος ἀπό ψέμματα ἔπεσε πάνω στήν Ρωσία, ἐπειδή αὐτή εἶναι πιό ἁμαρτωλή ἀπό τούς ὑπολοίπους; Συνεχίζω ν’ ἀκούω τήν προειδοποίησι τοῦ Χριστοῦ καί στίς μέρες μας: «Ὤ ἄνθρωποι καί φυλές! Οὐχί, λέγω ὑμῖν ἀλλ’ ἐάν μή μετανοήσητε, πάντες ὁμοίως ἀπολεῖσθε».

Σάν παράδειγμα γιά τίς προειδοποιήσεις αὐτές τοῦ Χριστοῦ μποροῦμε νά κοιτάξουμε στό παρελθόν τοῦ κόσμου μας. Καμμία ἐπανάστασι δέν τελείωσε αὐτό πού ξεκίνησε. Ἡ ἱστορία μᾶς τό διδάσκει. Ἀρκετά συχνά, αὐτό τό ὁποῖο ἡ ἐπανάστασι ἀρχικά καταστρέφει καί καταδιώκει, στό τέλος ἀποκαθίσταται μέ ἀναγνώρισι καί θρίαμβο. Αὐτό φυσικά μπορεῖ νά συσχετισθῆ καί μέ τήν πίστι στόν Χριστό: ἐνῶ καταδιώκεται, δέν ἐκτοπίζεται- ἐνῶ ἐμπτύεται, δέν βεβηλώνεται- ἐνῶ τήν κτυποῦν ἀλύπητα, δέν μποροῦν νά τήν θανατώσουν. Εἶναι φανερό πὼς οὔτε ἡ σλαβική, οὔτε ἡ παγκόσμια ἀποστολή τῆς Ρωσίας συνίσταται σ’ αὐτό πού εἶναι σήμερα ἡ Ρωσία, ἀλλά σ’ αὐτό πού θά ἔλθη στό τέλος τῆς ἐπαναστάσεως.

Ἐν τούτοις ὁ κόσμος μπορεῖ καί πρέπει ἀνεπιφύλακτα νά χρησιμοποίηση γιά τήν βελτίωσι καί τόν σωφρονισμό του τήν τωρινή δοκιμασία τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ μέσα στή φωτιά. Ὁ ρωσικός λαός ὁπωσδήποτε θά βγῆ ἀπ’ αὐτὴ τή φωτιά ἁγιώτερος, δυνατώτερος καί μεγαλύτερος ἀπό ποτέ ἄλλοτε στό παρελθόν. Κανένας ἔμπειρος σιδερᾶς δέν ρίχνει τά καρφιά στή φωτιά, γιά νά ἀπαλλαγῆ ἀπ’ αὐτά· τό κάνει, γιά νά φτιάξη κάτι καλύτερο. Νομίζουμε καί πιστεύουμε ὅτι ὁ Δημιουργός τοῦ ρώσικου λαοῦ νὰ ἐπέτρεψε νά δοκιμάση αὐτός ὁ μεγάλος λαός τήν φωτιά τῶν βασάνων, ὄχι γιά νά τιμωρηθῆ καί νά ἐξοντωθῆ, ἀλλά οὕτως ὥστε μ’ αὐτό τό φοβερό παράδειγμα ἄλλοι λαοί νά ἔλθουν ἴσως στά λογικά τους καί νά ἀντιληφθοῦν ὅτι ὁ ρωσικός λαός θά δοξασθῆ ἀκόμη περισσότερο ἐνώπιον οὐρανοῦ καί γῆς.

Εἰρήνη σέ σᾶς καί ὑγεία ἀπό Θεοῦ.

† Ἐπίσκοπος Νικόλαος (Βελιμίροβιτς)