Ἡ ἐξουσία ὡς διακονία

Ἐνῶ ὁ Ἰησοῦς, καθὼς πορεύεται μὲ τοὺς δώδεκα μαθητές του στὰ Ἱεροσόλυμα, προλέγει σ’ αὐτοὺς τὸ ἐπικείμενο πάθος του, δύο ἀπὸ αὐτούς, ὁ Ἰάκωβος καὶ ὁ Ἰωάννης, ποὺ βρίσκονται ἀκόμη στὴν πρὸ τοῦ φωτισμοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος περίοδο -ὅπως ἄλλωστε καὶ οἱ ἄλλοι μαθητὲς - καὶ συμμερίζονται μᾶλλον τὶς ἀντιλήψεις τῶν Ἰουδαίων περὶ Μεσσίου ὡς κοσμικοῦ ἡγέτη, ἀπευθύνουν πρὸς τὸ διδάσκαλό τους τὸ ἀκόλουθο αἴτημα:

«Διδάσκαλε, θέλουμε νὰ μᾶς κάνεις τὴ χάρη ποὺ θὰ σοῦ ζητήσουμε». «Τί θέλετε νὰ κάνω γιὰ σᾶς;» τοὺς ρώτησε ἐκεῖνος. «Ὅταν θὰ ἐγκαταστήσεις τὴν ἔνδοξη βασιλεία σου», τοῦ ἀποκρίθηκαν, «βάλε μας νὰ καθίσουμε ὁ ἕνας στὰ δεξιά σου κι ὁ ἄλλος στὰ ἀριστερά σου».

Ὁ Ἰησοῦς δὲν ἀγανακτεῖ γιὰ τὸ παράλογο αὐτὸ αἴτημα τῶν μαθητῶν, ἀλλ’ ἀφοῦ προηγουμένως τοὺς δείχνει τὸ δρόμο τοῦ πάθους καὶ τῆς θυσίας χρησιμοποιεῖ τὴν κατάλληλη αὐτὴ εὐκαιρία γιὰ νὰ ἀπευθύνει σὲ ὅλους τοὺς μαθητὲς του τὰ ἀκόλουθα βαρυσήμαντα λόγια ποὺ συνιστοῦν καὶ τὸ κέντρο τοῦ ἀναγνώσματος:

«Ξέρετε ὅτι αὐτοὶ ποὺ θεωροῦνται ἡγέτες τῶν ἐθνῶν ἀσκοῦν ἀπόλυτη ἐξουσία πάνω τους, καὶ οἱ ἄρχοντές τους τὰ καταδυναστεύουν. Σ' ἐσᾶς ὅμως δὲν πρέπει νὰ συμβαίνει αὐτό, ἀλλὰ ὅποιος θέλει νὰ γίνει μεγάλος ἀνάμεσά σας πρέπει νὰ γίνει ὑπηρέτης σας· καὶ ὅποιος ἀπὸ σᾶς θέλει νὰ εἶναι πρῶτος πρέπει νὰ γίνει δοῦλος ὅλων. Γιατί καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου δὲν ἦρθε γιὰ νὰ τὸν ὑπηρετήσουν, ἀλλὰ γιὰ νὰ ὑπηρετήσει καὶ νὰ προσφέρει τὴ ζωὴ του λύτρο γιὰ ὅλους».

Τὰ λόγια αὐτὰ εἶναι ἀξιοπρόσεκτα, γιατὶ μᾶς δίνουν τὸ πραγματικὸ νόημα καὶ περιεχόμενο τῆς ἡγεσίας, εἴτε γενικὰ στὴν κοινωνία, εἴτε εἰδικότερα μέσα στὴν Ἐκκλησία. Τὸ νόημα αὐτὸ μπορεῖ νὰ συνοψισθεῖ στὴ φράση ὅτι ἡ ἡγεσία εἶναι ταπείνωση καὶ διακονία. Οἱ ἄρχοντες καὶ ἡγέτες τῶν ἐθνῶν καταδυναστεύουν καὶ κατεξουσιάζουν τοὺς ὑπηκόους τους κάνοντας ὄχι ἁπλῶς χρήση ἀλλὰ καὶ κατάχρηση τῆς ἐξουσίας, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ σύνθετα ρήματα μὲ τὸ «κατὰ» ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Ἰησοῦς. Τὸ μεγαλεῖο τοῦ χριστιανοῦ ἡγέτη δὲν βρίσκεται στὴν ἐξουσία καὶ στὸν πειρασμὸ ποὺ ἐμφωλεύει σ’ αὐτὸν ποὺ τὴν ἔχει ἀλλὰ στὴ διακονία, στὴν προσφορὰ τοῦ ἑαυτοῦ του γιὰ τοὺς ἄλλους. Οἱ λέξεις «διάκονος» καὶ «δοῦλος» ποὺ ἀπαντοῦν στὸ κείμενό μας δείχνουν καὶ ὑπογραμμίζουν τὴν ἀποστολὴ τοῦ ἡγέτη, ἤ, ἂν προχωρήσουμε λίγο περισσότερο, τὴν ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας μέσα στὸν κόσμο. Δὲν εἶναι πηγὴ δυνάμεως ἡ ἐξουσία καὶ τὸ ἀξίωμα ποὺ ἔχει κανείς, ἀλλ’ ἀφορμὴ καὶ μέσο διακονίας. Ἡ ἀποστολὴ αὐτὴ ἀπορρέει ἀπὸ τὸ παράδειγμα τοῦ ἴδιου τοῦ θεμελιωτῆ τῆς Ἐκκλησίας ποὺ δὲν ἦλθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ διακονηθεῖ ἀλλὰ γιὰ νὰ διακονήσει καὶ νὰ προσφέρει τὴ ζωὴ του λύτρο γιὰ τὴν ἐξαγορὰ τῶν αἰχμαλώτων στὴ δύναμη τοῦ σατανᾶ ἀνθρώπων.

Τὰ λόγια αὐτὰ λέγονται ἀπὸ τὸν Χριστὸ στοὺς μαθητὲς του λίγο ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος του· καὶ ἡ Ἐκκλησία ὅρισε τὴν ἀνάγνωση τῆς περικοπῆς μία ἑβδομάδα πρὶν ἀπὸ τὴν ἑβδομάδα τοῦ πάθους, γιὰ νὰ θυμίσει στὸν κάθε χριστιανὸ ποὺ ἔχει κάποια ἐξουσία στὰ χέρια του, εἴτε μικρὴ εἴτε μεγάλη, ὅτι ἡ σκέψη του πρέπει νὰ εἶναι στραμμένη στὴ διακονία καὶ στὸ πάθος, ἂν θέλει νὰ εἶναι πραγματικὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ.

Συνοψίζοντας τὰ νοήματα τοῦ σημερινοῦ ἀναγνώσματος μποροῦμε νὰ ποῦμε τὰ ἀκόλουθα:

1. Τὸ πάθος καὶ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ «λύτρο» ποὺ δόθηκε γιὰ τὴν ἐξαγορὰ τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία τοῦ κακοῦ καὶ ἀποτελοῦν τὴν πιὸ ἀξιόλογη προσφορὰ καὶ διακονία πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα. Ὅποιος δὲν ἀναγνωρίζει αὐτὴ τὴν προσφορά, ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι δέσμιος τῶν προβλημάτων του ἢ τρέπεται σὲ ἄλλες ἀπατηλὲς λύσεις ποὺ ὁδηγοῦν στὴν ἀπογοήτευση.

2. Ὁ σατανικὸς πειρασμὸς τῆς ἐξουσίας ποὺ μπορεῖ νὰ φωλιάζει σὲ κάθε ἡγέτη, μικρὸ ἢ μεγάλο, ἐκκλησιαστικὸ ἢ κοσμικό, εἶναι δυνατὸ νὰ τὸν ὁδηγήσει στὴν προσωπικὴ του ἱκανοποίηση καὶ ὄχι στὴν ταπεινὴ καὶ γόνιμη ἐκπλήρωση τῆς ἀποστολῆς του, ποὺ εἶναι ἡ προσφορὰ τοῦ ἑαυτοῦ του στὴν ὑπηρεσία τῶν πολλῶν.

Καὶ 3. Ἡ φιλοδοξία τοῦ χριστιανοῦ εἶναι νόμιμη καὶ ἀξιέπαινη, ὅταν συμπίπτει μὲ τὴν ἐπιθυμία του νὰ μιμηθεῖ τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ, βέβαια ὄχι πάντοτε μὲ τὴν ἔννοια τοῦ μαρτυρίου ἀλλὰ μὲ τὶς συνέπειες ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχει μία γνήσια ἐκπροσώπηση τοῦ χριστιανισμοῦ μέσα σ’ ἕναν κόσμο ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ συμβιβασμοὺς καὶ ὑποχωρήσεις.

Ἰωάννης Καραβιδόπουλος