Ὅτι μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεὸς

Χρηστὸν ἀγαθόν τε καὶ ταπεινόν, ἀγάπης ταμεῖον, καὶ ἐλέους τὸν θησαυρόν, κρουνὸν τῆς σοφίας, ἐκφάντορα Πατέρων, τιμῶμεν ἐπαξίως, τὸν Ἐπιφάνιον.

Συνεπληρώθησαν εἴκοσι καὶ ὀκτὼ ἔτη ἀπὸ τῆς εἰς Κύριον ἐκδημίας τοῦ ἀειμνήστου καὶ πολυσεβάστου Γέροντός μας π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, τοῦ χρηστοῦ, ἀγαθοῦ τε καὶ ταπεινοῦ, ἀγάπης ταμείου, καὶ ἐλέους θησαυροῦ, κρουνοῦ τῆς σοφίας, τοῦ ἐκφάντορος τῶν Ἁγίων Πατέρων, τοῦ ἀνυψωθέντος εἰς μέτρα τῶν Πατέρων, τοῦ πνευματικοῦ ἡμῶν Πατρός, Διδασκάλου καὶ Γέροντος, τοῦ ὁποίου σήμερον τελοῦμεν τὸ ἱερὸν μνημόσυνον.

Εἰς τὰς ἡμέρας μας πολὺς γίνεται λόγος διὰ τὰς σχέσεις ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων μετὰ τῶν αἱρετικῶν προτεσταντῶν καὶ παπικῶν. Ἡ θαυμαστὴ καὶ αὐθεντικὴ πατερικὴ πέννα τοῦ Γέροντος διασφαλίζει εἰς τοὺς εἰς αὐτὸν προστρέχοντας τὰς ὀρθοδόξους, ἁγιοπνευματικὰς καὶ κρυσταλλίνους θέσεις, αἱ ὁποῖαι καθορίζονται ὑπὸ τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καὶ τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Δεῦτε, ἀδελφοί, ἐκ τῶν κειμένων τοῦ π. Ἐπιφανίου νὰ λάβωμεν τὰς ὀρθοδόξους καὶ σωστικὰς θέσεις καὶ ἀπαντήσεις.

α) Περὶ τῶν Προτεσταντῶν. Εἶναι ἀνεπίτρεπτος ἡ συμμετοχή μας εἰς τὸ «Παγκόσμιον Συμβούλιον τῶν Ἐκκλησιῶν».

Ἔγραφε πρὸς ἅπασαν τὴν Σεπτὴν Ἱεραρχίαν τῷ 1958 περὶ τῶν Προτεσταντῶν καὶ περὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Συμβουλίου αὐτῶν ὁ σοφὸς Γέροντάς μας: «Ἀντετάχθημεν, (εἰς τὴν συμμετοχὴν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος), διότι ἐπιστεύομεν ὅτι οὐδὲν καλὸν ἔμελλεν ἐκ τῆς τοιαύτης συμμετοχῆς νὰ προκύψη, μᾶλλον δὲ βλάβη διὰ τὴν ἡμετέραν Ἐκκλησίαν. Δὲν ἠδυνάμεθα νὰ ἐννοήσωμεν ποῖος ἦτο ὁ ἀποχρῶν λόγος τῆς τοιαύτης συμμετοχῆς. Μήπως ἡ προπαρασκευὴ τοῦ ἐδάφους καὶ ἡ δημιουργία προϋποθέσεων, ἔστω καὶ ἐλαχίστων, πρὸς μελλοντικὴν ἕνωσιν; Ἀλλὰ θὰ ἦτο τουλάχιστον φαιδρὰ μία τοιαύτη δικαιολογία. Πῶς εἶνε δυνατὸν νὰ ὑπάρξη καὶ ἡ πλέον ἀμυδρὰ ἐλπὶς ἑνώσεως, ὅταν ὁ Προτεσταντισμὸς δὲν δύναται νὰ κατορθώση τὴν ἰδίαν ἕνωσιν, κατατετμημένος εἰς Ὁμολογίας μικρὸν ὑπολειπομένας τοῦ ἀριθμοῦ διακόσια;… ὅταν αἱ Ὁμολογίαι αὐταὶ σὺν τῇ παρόδῳ τοῦ χρόνου οὐ μόνον δὲν μειοῦνται, ἀλλ’ ἀπεναντίας αὐξάνονται καὶ πληθύνονται; Ἐὰν ποτὲ πνεύση ἐν τῷ δυστήνῳ  Προτεσταντισμῷ πνεῦμα Ἑνότητος, τότε φυσικὸν εἶναι ἡ Ἑνότης νὰ ἐκδηλωθῆ καὶ νὰ συντελεσθῆ πρῶτον ἐν τοῖς ἰδίοις αὐτοῦ κόλποις καὶ εἶτα νὰ ζητήση ἐπεκτάσεις. Ἐὰν λοιπὸν ἴδωμεν ποτὲ τὸν Προτεσταντισμὸν ὁμονοοῦντα καὶ συντασσόμενον εἰς μίαν ὁμολογίαν, τότε θὰ ἔχη λόγον πᾶσα πρὸς ἕνωσιν κατατείνουσα ἐνέργεια ἡμῶν. Διότι ἡ μεταξὺ αὐτοῦ ἑνότης θὰ ἀποτελῆ ἀμάχητον τεκμήριον ἐκτιμήσεως τῆς εἰλικρινείας τῶν πρὸς Ἕνωσιν μετ’ ἄλλων Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν προθέσεων αὐτοῦ. Μέχρι τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅμως ἐπιβάλλεται μία μόνη ἀπάντησις εἰς τὰς περὶ ἑνώσεως δῆθεν ἐπιθυμίας καὶ διακηρύξεις τοῦ μυριοκεφάλου Προτεσταντισμοῦ: «Ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν». Τὸ περισσὸν τούτου ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν…».

Εἰς τὸ αὐτὸ ἄρθρον ἔγραφεν ὁ Γέροντας: «…ὅτι μία πρότασις τῶν ἡμετέρων κατὰ τὸ Συνέδριον τοῦ Ἄμστερνταμ, ὅπως προστεθῆ εἰς τὴν δογματικὴν βάσιν τοῦ «Οἰκουμενικοῦ Συμβουλίου» ἡ πίστις καὶ εἰς τὸν «Θεὸν Πατέρα», ὡς καὶ ἑτέρα πρότασις κατὰ τὸ Συνέδριον τοῦ Ἔβανστον, ὅπως τὸ κύριον θέμα «ὁ σταυρωθεὶς Κύριος ἐλπὶς τοῦ κόσμου» συμπληρωθῆ διὰ τῆς φράσεως «καὶ ἀναστὰς», προτάσεις, λέγομεν, τοιαῦται, ἀπερρίφθησαν, ὑπὸ τοῦ Συνεδρίου!… Καὶ κατόπιν τούτου, οἱ ἡμέτεροι ἀντιπρόσωποι ἠδυνήθησαν νὰ μείνωσιν ἐντὸς αὐτοῦ…». Τέλος ὁ Γέροντας ἔγραφε τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου: «ὃς ἂν μεθοδεύῃ τὰ λόγια του Κυρίου πρὸς τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας καὶ λέγῃ μήτε ἀνάστασιν μήτε κρίσιν (εἶναι) οὗτος πρωτότοκός ἐστι τοῦ Σατανᾶ!» Καὶ μετὰ τῶν πρωτοτόκων τοῦ Σατανᾶ δὲν δύναται βεβαίως νὰ ἔχη σχέσιν ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία.

β ) Περὶ τῶν Παπικῶν. Τί ἐκ τῶν δύο συνέβη; Ἔγραφεν ὁ ἀείμνηστος Γέροντάς μας πρὸς τὸν Πατριάρχην κυρὸν Ἀθηναγόραν, τῷ 1965: «Παναγιώτατε, ἀλληλογραφεῖτε μετὰ τοῦ Πάπα ἐν πάσῃ ἐκκλησιαστικῇ τάξει, ὡς ἐὰν ἐζῶμεν εἰς τὸν Ε΄ μ.Χ. αἰῶνα… Καλεῖτε αὐτὸν «Πρῶτον Ἐπίσκοπον τῆς Χριστιανωσύνης» καὶ Ὑμᾶς Αὐτὸν δεύτερον… Συμπροσεύχεσθε μετ’ ἀντιπροσώπων αὐτοῦ καὶ φέρεσθε πρὸς αὐτοὺς σχεδὸν ὅπως καὶ πρὸς τοὺς Ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους… Τί ἐκ τῶν δύο συνέβη; Ὁ Πάπας προσεχώρησεν εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν ἤ Ὑμεῖς εἰς τὸν Παπισμόν; Ἐὰν τὸ πρῶτον, ἀναγγείλατε τοῦτο, ἵνα πάντες φαιδρῶς πανηγυρίσωμεν καὶ μετ’ ἀλλήλων χορεύσωμεν. Ἐὰν τὸ δεύτερον, ὁμιλήσατε μετ’ εἰλικρίνειας καὶ εὐθύτητος, ἵνα βεβαιωθῶμεν ὅτι, μετὰ τῆς παλαιᾶς, ἀπώλετο καὶ ἡ νέα Ρώμη καὶ κατεπόθη ὑπὸ τῆς αἱρέσεως. Ἐὰν δὲ οὐδὲν ἐκ τούτων συνέβη, ἀλλὰ καὶ Ὑμεῖς καὶ ὁ Πάπας μένετε ἐν τοῖς οἰκείοις ἕκαστος ὅροις, πῶς ἑρμηνεύονται αἱ προεκτεθεῖσαι ἐνέργειαι Ὑμῶν; Πῶς εἶνε δυνατὸν ὁ αἱρετικὸς Πάπας νὰ εἶνε ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς Χριστιανωσύνης καὶ Ὑμεῖς ὁ δεύτερος; Πότε ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν συνηρίθμησεν ὁμοῦ μετὰ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων τοὺς ἐπισκόπους τῶν αἱρετικῶν; Δογματικῆς καὶ κανονικῆς ἀκριβείας γλῶσσαν ὁμιλεῖτε ἤ εὐελίκτου διπλωματικῆς ὑποκρισίας;».

Εἰς δὲ τὴν τοποθέτησιν ὅτι χρειαζόμεθα τὴν συμμαχίαν τοῦ Βατικανοῦ πρὸς ἀντιμετώπισιν τῶν τουρκικῶν βρυχηθμῶν χαρακτηριστικῶς τονίζει ὁ Γέροντάς μας π. Ἐπιφάνιος: «Παναγιώτατε· ἄδεται ὅτι ἐνεργεῖτε ὡς ἐνεργεῖτε, ἵνα προσεταιριζόμενος τὸ πανίσχυρον κοσμικῶς Βατικανόν, ἀντιτάξητε τὴν ἐκ τῆς συμμαχίας αὐτοῦ αἴγλην καὶ δύναμιν πρὸς τοὺς τουρκικοὺς βρυχηθμοὺς καὶ δυνηθῆτε οὕτω νὰ στηρίξητε τὸν δεινῶς ἀπειλούμενον καὶ κλονιζόμενον Θρόνον τῆς πάλαι ποτὲ Βασιλευούσης. Ἐὰν ταῦτα ἔχωνται ἀληθείας, καὶ πλανᾶσθε καὶ ματαιοπονεῖτε. Ἔχομεν τὴν συμμαχίαν τοῦ Θεοῦ, Παναγιώτατε, ναὶ ἤ οὔ; Ἐὰν ναί, τότε «εἷς διώξεται χιλίους καὶ δύο μετακινήσουσι μυριάδας»· τότε «κἄν κύματα διεγείρηται, κἄν πελάγη», κἄν τουρκικῶν θηρίων θυμός, ἀράχνης δι’ ἡμᾶς ἔσονται εὐτελέστερα· τότε «ἐξανθήσει καὶ ὑλοχαρήσει καὶ ἀγαλλιάσεται τὰ ἔρημα τοῦ Ἰορδάνου» καὶ «ἀλεῖται ὡς ἔλαφος ὁ χωλός, τρανὴ δὲ ἔσται γλῶσσα μογιλάλων»· τότε… ὦ τότε «γνῶτε Ἔθνη καὶ ἡττᾶσθε ὅτι μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός»!… Ἐὰν ὄχι, τότε πρὸς τί «πεποίθαμεν ἐπ’ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία;».

Τέλος τονίζει ὅτι «οὐδεὶς Ὀρθόδοξος εὔχεται τὴν μετακίνησιν ἤ τὸν θάνατον τοῦ Οἰκουμενικοῦ θρόνου. Μὴ γένοιτο! Ἀλλὰ καὶ οὐδεὶς θὰ θυσιάση χάριν αὐτοῦ ἰῶτα ἕν ἤ μίαν κεραίαν ἐκ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Ἀγωνίσασθε ὑπὲρ αὐτοῦ πάσῃ δυνάμει. Ὄχι ἁπλῶς ἔχετε δικαίωμα, ἀλλ’ ὀφείλετε νὰ στηρίξητε αὐτόν, τὸ καθ’ Ὑμᾶς. Θυσιάσατε χάριν αὐτοῦ ὁ,τιδήποτε: Χρήματα, κτήματα, τιμὰς, δόξαν, πολύτιμα κειμήλια, Διακόνους, Πρεσβυτέρους, Ἐπισκόπους· ἀκόμη καὶ τὸν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν! Ἕν μόνον κρατήσατε, ἕν φυλάξατε, ἑνὸς φείσασθε, ἕν μὴ θυσιάσητε: Τὴν ὀρθόδοξον Πίστιν! Ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος ἔχει ἀξίαν καὶ χρησιμότητα μόνον καὶ μόνον, ὅταν ἐκπέμπῃ ἀπανταχοῦ τῆς γῆς τὸ γλυκὺ καὶ ἀνέσπερον τῆς Ὀρθοδοξίας Φῶς. Οἱ Φάροι εἶνε χρήσιμοι, ἐὰν καὶ ἐφ’ ὅσον φωτίζωσι τοὺς ναυτιλλομένους, ἵνα ἀποφεύγωσι τοὺς σκοπέλους. Ὅταν τὸ φῶς αὐτῶν σβεσθῇ, τότε δὲν εἶνε μόνον ἄχρηστοι ἀλλὰ καὶ ἐπιβλαβεῖς, διότι μεταβάλλονται καὶ αὐτοὶ εἰς σκοπέλους…»

Ἀδελφοί μου!

Ἡ ἐναγώνιος ἔκκλησις πρὸς τὸν τότε Πατριάρχην: «Παναγιώτατε, μὴ θέλετε νὰ δημιουργήσητε ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ σχίσματα καὶ διαιρέσεις. Πειρᾶσθε νὰ ἑνώσητε τὰ διεστῶτα καὶ τὸ μόνον ὅπερ θὰ κατορθώσετε, θὰ εἶνε νὰ διασπάσητε τὰ ἡνωμένα καὶ νὰ δημιουργήσητε ρήγματα εἰς ἐδάφη ἕως σήμερον στερεὰ καὶ συμπαγῆ», αὕτη ἡ ἐναγώνιος ἔκκλησις εἴθε νὰ κατευθύνῃ ἅπαντας πρὸς διαφύλαξιν τῆς ἀμωμήτου πίστεώς μας καὶ τῆς Ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν, πρεσβείαις τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ εὐχαῖς τοῦ μακαριστοῦ Γέροντός μας π. Ἐπιφανίου. Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Νικόδημος Ἀεράκης